|
29 Şubat 2008 CUMA |
Resmî Gazete |
Sayı : 26802 |
Maliye Bakanlığından:
2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE UYGULAMA
TEBLİĞİ (SIRANO: 5)
Bilindiği üzere, 5724
sayılı 2008 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe
Kanunu, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi
ve Kontrol Kanunu ve muhtelif kanunlarla
bütçe işlemleri ile ilgili esas ve
usulleri belirleme yetkisi Bakanlığımıza
verilmiştir.
Bu çerçevede, bütçe
uygulama sürecinin ana unsurlarını
oluşturan serbest bırakma, revize,
ödenek ekleme ve ödenek aktarma gibi
bütçe işlemlerinin bütçe uygulama
sürecinde sadelik ve kolaylık
sağlayarak, harcamacı kuruluşların
hizmet sunumlarında daha etkin
olabilmelerine imkan
tanımak amacıyla, aşağıdaki
düzenlemelerin yapılması uygun
görülmüştür.
I-
Tanımlar
Ayrıntılı Harcama Programı
(AHP): 5018 sayılı Kanuna ekli (I)
sayılı cetvelde yer alan genel bütçeli
idarelerin, aylar itibariyle
yapabilecekleri harcamaları gösteren
programı,
AHP (İcmal): Ekonomik
sınıflandırmanın ikinci düzeyi
itibariyle oluşturulan ayrıntılı harcama
programını,
AHP (Detay): Tertip
düzeyinde oluşturulan ayrıntılı harcama
programını,
Ayrıntılı Finansman
Programı (AFP): 5018 sayılı Kanuna ekli
(II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde
yer alan idareler tarafından kullanılan
ve içeriğinde giderin (ekonomik
sınıflandırmanın ikinci düzeyinde),
gelirin ve net finansmanın aylar
itibariyle gerçekleşme hedefini gösteren
programı,
AFP (Detay):
AFP’nin
gider kısmının tertip düzeyinde
hazırlanması sonucunda oluşan
AFP’yi,
Bloke ödenek: Bütçe
ödeneklerinin AHP, AFP veya revize
işlemleriyle aylara dağıtılmayan
kısmını,
Revize işlemi: AHP ve
AFP’nin
gelir, gider ile net finansman
programında, yıl içinde yapılacak her
türlü değişiklik işlemini,
Serbest bırakma işlemi: AHP
ve AFP yürürlüğe girmeden önceki dönemde
ve aylık harcamalara ilişkin
genelgelerle düzenlenen harcama
izinlerinin yetersiz kaldığı durumlarda
ödenek kullanımına izin veren işlemi,
Aktarma: Belli bir tertibe
tahsis edilmiş olan ödeneğin, 5018
sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol
Kanunu, yılı bütçe kanunu ve diğer kanun
hükümlerine dayanılarak, bir tertipten
düşülüp başka bir tertibe eklenmesi
işlemini,
Ödenek eklemesi: Genel
bütçeli idarelerin ilgili kanunları
gereğince, bütçede mevcut veya yeni
açılacak bir tertibe ödenek ilave
edilmesi işlemini,
Gelirli ödenek kaydı: 5724
sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin 4, 5
ve 6 ncı
fıkraları gereğince kaydedilecek
gelirler ile 5018 sayılı Kanunun 40
ıncı maddesi
gereğince şartlı bağış ve yardım
karşılığı olarak kaydedilen gelirlerin,
bütçe ile ilişkisinin kurulması ve
kullanımına imkan
sağlanması amacıyla mevcut veya yeni
açılacak tertiplere yapılan ödenek kaydı
işlemlerini,
Gelir fazlası karşılığı
ödenek kaydı: Özel bütçeli idareler ile
düzenleyici ve denetleyici kurumların
(B) işaretli cetvellerinde öngörülmeyen
veya belirtilen tahmini tutarların
üzerinde gerçekleşen gelirler karşılığı
olarak mevcut veya yeni açılacak
tertiplere yapılacak ödenek kaydı
işlemlerini,
Likit
karşılığı ödenek kaydı: 5724 sayılı
Kanunun 10 uncu maddesinin 3 üncü
fıkrasına göre (veya diğer mevzuatta yer
alan benzeri hükümlere göre), özel
bütçeli idareler ile düzenleyici ve
denetleyici kurumların (F) işaretli
cetvellerinde belirtilen,
ödenekleştirilmeyen finansman
karşılıkları ile gerçekleşen finansman
fazlaları karşılığı olarak mevcut veya
yeni açılacak tertibe yapılacak ödenek
kaydı işlemini,
Ödenek devri: Genel bütçeli
idarelerde harcanmayan kısmının ertesi
yıla devredeceği ilgili kanunlarla hüküm
altına alınmış olan her türlü ödeneğin,
bütçe ile ilişkisinin kurulması ve
kullanımına imkan
sağlanması amacıyla mevcut veya yeni
açılacak bir tertibe eklenmesi işlemini,
Ödenek iptali: Muhtelif
kanunlarla verilmiş olan yetkilere
istinaden, Maliye Bakanlığınca bütçe
ödeneklerinin iptal edilmesi işlemini,
İptal işlemi: Yapılmış olan
bütçe işlemini ortadan kaldıran işlemi,
ifade
etmektedir.
II- İlke
ve Esaslar
1) İdareler hizmetlerinin
gerektirdiği harcamaları, 2008 yılı AHP
ve AFP dahilinde
gerçekleştireceklerdir.
2) Öngörüldüğü dönemden
daha önce kullanılması gerekli olan
ödenekler için, AHP (İcmal) ve
AFP’de
değişiklik oluşturmayacak şekilde tertip
düzeyinde değişiklikler yapılarak
ihtiyacın karşılanması esastır.
3) İdareler, 5018 sayılı
Kanunun 21 inci maddesinde yer alan
aktarmaya getirilen sınırlamaları ve
diğer kanunlardaki benzeri hükümleri
dikkate alarak; her bir tertibin yılsonu
ödenek ihtiyacını göz önünde
bulundurarak aktarma işlemini
gerçekleştirecek veya aktarma talebinde
bulunacaklardır.
Diğer taraftan ödenek
eklenen tertipten düşme
yapılamayacağından idareler bu yönde
aktarma işlemi yapamayacağı gibi aktarma
talebinde de bulunmayacaklardır.
4) Her türlü ilave ödenek
ihtiyacı, öncelikle idarenin tasarrufu
mümkün olan tertiplerinden aktarma
yapılmak suretiyle karşılanacaktır.
5) 5724 sayılı Kanunun 10
uncu maddesinin 2
nci fıkrasına göre yapılacak
aktarma işlemlerinde;
(a) Madde hükmü ile
idarelere verilen aktarma yetkisinin
hesaplanmasında aktarma işlemi ile
ödenek eklenecek tertibin Bütçe
Kanununda yer alan başlangıç ödeneğinin
% 20’si esas alınacaktır. Bu itibarla,
yıl içinde yapılan aktarma ve ekleme
işlemleri sonucu meydana gelen ödenek
değişiklikleri söz konusu oranın
hesabında dikkate alınmayacaktır.
Ayrıca, yıl içinde yeni açılan
tertiplerin başlangıç ödeneğinden söz
edilemeyeceğinden, idareler yeni açılan
tertiplere ödenek aktarması
yapamayacaklardır.
(b) İdareler, belirtilen
oranı aşmamak üzere birden fazla aktarma
işlemi gerçekleştirebileceklerdir. Ancak
idarelerce aktarılan ödenek miktarı,
hiçbir şekilde eklenen tertibin
başlangıç ödeneğinin % 20’sini
geçmeyecektir.
(c) Bakanlığımıza iletilen
bütçe içi aktarma taleplerinde,
idarelere verilen aktarma yetkisinin
kullanılıp kullanılmadığı hususu ayrıca
değerlendirileceğinden, idareler
öncelikle % 20’lik yetkilerini
kullanarak aktarma işlemlerini
gerçekleştirecekler,
sözkonusu
yetki kullanılmadan Bakanlığımızdan
bütçe içi aktarma talebinde
bulunmayacaklardır.
6) Aktarma işleminin
yapılabilmesi için aktarılacak ödeneğin,
işlemin yapıldığı tarih itibariyle
kullanılabilir (serbest, ödenek gönderme
belgesine bağlanmamış, ön ödeme
yapılmamış) durumda olması
gerekmektedir.
7) Bütçelerin, "03- Mal ve
Hizmet Alım Giderleri" ve "05- Cari
Transferler" ekonomik kodlarında yer
alan cari nitelikli ödenekler ile "06-
Sermaye Giderleri" ve "07- Sermaye
Transferleri" ekonomik kodlarında yer
alan sermaye nitelikli ödenekler
arasında aktarma yapılmaması esastır.
Ancak zorunlu hallerde, idarelerin bu
nitelikteki aktarma işlemlerinin tamamı
ilgili mevzuat çerçevesinde
Bakanlığımızca sonuçlandırılacaktır.
8) Likit karşılığı ve gelir
fazlası karşılığı ödenek kaydı
işlemlerinde aşağıdaki esaslara
uyulacaktır:
(a) Likit karşılığı ödenek
kaydı işlemlerinde; devreden
kullanılabilir nakit olarak, açılış
bilançolarının
"10-Hazır Değerler" hesap grubunda yer
alan hesapların bakiyelerinden proje
özel hesabı, şartlı bağış ve yardımlar,
emanetler, alınan depozito ve
teminatlar, alınan kısa vadeli avanslar,
ödenecek vergi ve fonlar, ödenecek
sosyal güvenlik kesintileri ile fonlar
veya diğer kamu idareleri adına yapılan
tahsilat tutarları düşüldükten sonra
kalan pozitif değer dikkate alınacaktır.
(b) İdareler, devreden
kullanılabilir nakit tutar ile finansman
cetvelinde öngörülen net finansman
tutarı arasındaki fark kadar
likit
karşılığı ödenek kaydı
yapabileceklerdir. Ayrıca (B) işaretli
cetvellerinde yer alan öz gelir
kodlarının dördüncü düzeyi itibariyle
tahmin edilen tutarları aşan miktarlar
için gelir fazlası karşılığı ödenek
kaydı yapabileceklerdir.
(c) Hazine yardımı alan
özel bütçeli idareler, önceki yıla
mahsuben gönderilen hazine yardımı
tutarları için de
likit karşılığı ödenek kaydı
yapabileceklerdir.
(d) Hazine yardımı alan
özel bütçeli idarelerde, önceki yıldan
devreden kullanılabilir nakit tutarların
ve (B) işaretli cetvellerindeki tahmini
tutar üzerinde gerçekleşen gelirlerin,
öncelikle aylık nakit ihtiyacının
karşılanmasında kullanılması, aylık
nakit ihtiyacı karşılanmadan
likit
karşılığı ve gelir fazlası karşılığı
ödenek kaydı yapılmaması esastır.
(e) Likit karşılığı ödenek
kaydı yapılırken, idarenin nakit
ihtiyacının göz önünde bulundurulması ve
nakit yönetiminin sıkıntıya sokulmaması
amacıyla, belli bir nakit değerin
(kasa+banka) ödenek kaydedilmeyerek,
ihtiyat olarak hesaplarda tutulması
gerekmektedir.
(f) İdareler,
likit
karşılığı ve gelir fazlası karşılığı
ödenek kaydı işlemlerini, kamu
kaynaklarının verimli ve etkin
kullanılması ve yedek ödenek
taleplerinin en aza indirilmesini
teminen,
öncelikle bütçenin mevcut ödenek
ihtiyacını ve gerçekleşmeler dikkate
alındığında yıl sonunda ortaya çıkması
muhtemel ödenek ihtiyaçlarını karşılamak
üzere yapacaklardır.
(g) İdareler, akreditif ve
yüklenme artıklarının devri ile şartlı
bağış ve yardımlardan kaynaklanan ödenek
kaydı işlemlerini
likit karşılığı ödenek kaydı
olarak gerçekleştireceklerdir.
9) Yılı yatırım
programlarında değişiklik gerektiren
bütçe işlemlerinden önce "2008 Yılı
Programının Uygulanması, Koordinasyonu
ve İzlenmesine Dair Karar"a uygun olarak
gerekli program değişiklikleri
tamamlanacaktır.
10) Hatalı bütçe işlemi,
iptal edilmek suretiyle düzeltilecektir.
İptal işleminin yapılabilmesi için
ilgili tertiplerdeki hatalı işleme konu
olan ödeneğin, kullanılabilir durumda
bulunması gerekmektedir.
III-
Genel Bütçeli İdarelerde Özel Gelir
Karşılığı Yer Alan Ödeneklere
İlişkin
İşlemler
Bilindiği üzere, muhtelif
kanun hükümleri çerçevesinde genel
bütçeli idarelerce yıl içinde elde
edilmesi tahmin edilen özel gelirler
dikkate alınarak, bu idarelerin
bütçelerine 2008 yılında ödenek tefrik
edilmiştir. Bu ödeneklerin kullanımında
aşağıdaki ilkelere uyulacaktır:
1) 2007 yılında bu amaçla
tefrik edilip kullanılmayan ödenekler,
2008 yılı bütçesinde mevcut veya yeni
açılacak tertiplere devren ödenek
kaydedilecektir.
2) Bütçelerin "6" finansman
kodundaki ödeneklerden;
(a) Tefrik edildiği
tertipte kullanılması öngörülen
ödenekler, gelir gerçekleşmesine göre
gerektiğinde Bakanlığımızca revize
edilmek suretiyle kullanılacaktır.
(b) Tefrik edildiği
tertipten hizmetin gerektirdiği ilgili
tertiplere aktarılarak kullanılması
öngörülen ödenekler, gelir
gerçekleşmelerine göre Bakanlığımızca
revize edildikten sonra aktarma yapılmak
suretiyle kullanılacaktır.
IV- Borç
Ödemeleri
Bilindiği üzere, Analitik
Bütçe Sınıflandırmasında "İlama bağlı
borçlar" ayrı bir tertipte
bütçelenmemektedir. Bu tür ödemeler,
borç konusu hizmetlerin yürütüldüğü
ilgili tertiplerden yapılmaktadır.
Bu kapsamda yapılacak
aktarma talepleri ve harcamalarda,
aşağıda yer alan hususlara uyulacaktır:
1) İlamdan kaynaklanan
borçlar, borcun doğduğu hizmetin
yürütüldüğü tertiplerden ödenecektir.
2) Bu tür ödemelerden
kaynaklanan ödenek yetersizlikleri,
öncelikle tasarrufu mümkün olan
tertiplerden aktarma yapılmak suretiyle
karşılanacaktır.
3) Tasarruf
imkanının
bulunmaması halinde, Bakanlığımız
bütçesine bu amaçla tefrik edilmiş olan
ilgili tertiplerden gerekli ödenek talep
edilebilecektir.
Öte yandan idarelerin
Beyiye aidatları ve mahkeme harç ve
giderlerine ilişkin ödenek ihtiyaçları,
öncelikle tasarruf
imkanı olan tertiplerden ödenek
aktarmak suretiyle karşılanacak,
tasarruf imkanının bulunmaması halinde
Bakanlığımız bütçesinde yer alan ilgili
tertipten karşılanmak üzere ödenek
talebinde bulunulacaktır.
V-
Akreditif ve Yüklenme Artığı Devir
İşlemleri
Bilindiği üzere, 5018
sayılı Kanunun 35 inci maddesine göre;
açılmış olan akreditiflere ilişkin kredi
artıkları ile yüklenme artıkları, ertesi
yıla devredilmekle birlikte ödenekleri
iptal olunmaktadır. Bu çerçevede, artık
karşılıklarının ödenek kaydedilmesine
ilişkin olarak;
1) Genel bütçeli idareler,
ödenek devrine dayanak teşkil eden
belgeleri ekleyerek, ödenek devir
taleplerini Bakanlığımıza (Bütçe ve Mali
Kontrol Genel Müdürlüğü) iletecekler ve
Bakanlığımızca ödenek eklemesi işlemi
gerçekleştirilecektir.
2) Diğer idareler ise
devredilmesi gereken tutarlara ilişkin
olarak likit
karşılığı ödenek kaydı işlemini 5018 ve
5724 sayılı Kanunların ilgili
hükümlerine göre yapacaklardır.
VI-
Bütçe İşlemlerinde Yetki
Bütçe işlemleriyle ilgili
olarak, muhtelif kanunlarla doğrudan
idarelere verilen yetkiler ile
Bakanlığımıza verilmiş olan yetkilerden
idarelere devredilenlerin kullanımında
aşağıdaki esas ve usullere uyulacaktır:
1) AHP (İcmal) ve AFP deki
revizeler Bakanlığımız tarafından;
icmali değiştirmeyecek tertip
düzeyindeki değişiklikler ise idareler
tarafından yapılacaktır. Bloke tutulan
ödeneklere ilişkin revizeler,
Bakanlığımız tarafından tertip bazında
yapılacağından, idarelerce revize
talepleri Bakanlığımıza bu düzeyde
iletilecektir.
2) Ödenek ekleme, devren
ödenek kaydı ve ödenek iptali
işlemlerine ilişkin talepler,
Bakanlığımızca (Bütçe ve Mali Kontrol
Genel Müdürlüğü) değerlendirilecek ve
sonuçlandırılacaktır.
3) 5724 sayılı Kanunun 10
uncu maddesinin 5 ve 6
ncı
fıkraları gereğince yapılacak gelirli
ödenek kaydı işlemleri Bakanlığımızca,
diğer gelirli ödenek kaydı işlemleri ile
gelir fazlası karşılığı ve
likit
karşılığı ödenek kaydı işlemleri
idareler tarafından
gerçekleştirilecektir.
4) 5724 sayılı Kanunun 10
uncu maddesinin 2
nci fıkrası çerçevesinde; genel
ve özel bütçeli idareler, aktarma
yapılacak (aktarma işlemi ile ödenek
eklenecek) tertipteki ödeneğin % 20’sine
kadar kendi bütçeleri içinde ödenek
aktarması yapabileceklerdir. Bu
aktarmaların dışında kalan her türlü
aktarma işlemlerine ilişkin talepler
Bakanlığımızca değerlendirilecektir.
5) Bütçe işlemlerinin iptal
edilmesinin gerektiği hallerde; iptal
işlemi, iptale konu işlemi yapan birim
tarafından gerçekleştirilecektir.
VII-
Bütçe İşlem Süreçleri
1) Revize İşlemi:
Revizelere ilişkin
talepler, "Bütçe İşlem Talep Formu"na
gerekçe eklenmek suretiyle Maliye
Bakanlığına (Bütçe ve Mali Kontrol Genel
Müdürlüğü) iletilecektir.
Strateji Geliştirme
Birimleri, Bakanlığımızca
gerçekleştirilen revize işlemi üzerine
tertip düzeyindeki gerekli
değişiklikleri e-bütçe’de yapacaklar ve
işlemin sonucundan Bakanlığımızı
bilgilendireceklerdir.
İdarelerin yetkisinde olan
detay kayıtlardaki değişiklik işlemleri,
7 gün içinde Bakanlığımıza (Bütçe ve
Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne)
bildirilecektir.
Bloke tutulan ödeneklere
ilişkin revizeler tertip bazında
yapılacağından, idarelerce revize
talepleri Bakanlığımıza bu düzeyde
gönderilecektir.
Hazine yardımı alan özel
bütçeli idarelerin bloke tutulan hazine
yardımlarının kullanılabilir duruma
getirilmesi,
sözkonusu idarelerin talebi
üzerine, aylık nakit ihtiyaçları
Bakanlığımızca değerlendirilerek, AFP
revize işlemi yapılmak suretiyle
gerçekleştirilecektir. Bu çerçevede,
idareler ay sonu kasa, banka, avans,
emanet durumları ve diğer
likit değer
ve nakdi yükümlülüklerine ilişkin
verilerinin yanı sıra ilgili ay harcama
ve gelir tahminlerini içeren gerekçeli
bir yazıyla hazine yardımı revizesi
taleplerini en geç ilgili ayın 5’ine
kadar Bakanlığımıza (Bütçe ve Mali
Kontrol Genel Müdürlüğü)
göndereceklerdir.
2) Ödenek Ekleme İşlemi:
Ödenek eklemeye ilişkin
talepler, gerekçeleriyle birlikte "Bütçe
İşlem Talep Formu" doldurularak
Bakanlığımıza (Bütçe ve Mali Kontrol
Genel Müdürlüğü) iletilecektir.
3) Ödenek Devri:
Ödenek devrine ilişkin
talepler, gerekçeleriyle birlikte "Bütçe
İşlem Talep Formu" doldurularak
Bakanlığımıza (Bütçe ve Mali Kontrol
Genel Müdürlüğü) iletilecektir.
4) Ödenek Kaydı ve Aktarma
İşlemleri:
Gelirli ödenek kaydı, gelir
fazlası karşılığı ödenek kaydı,
likit
karşılığı ödenek kaydı işlemleri ile
idareler tarafından sonuçlandırılan
aktarma işlemleri;
-
Sayıştay Başkanlığına,
- Bütçe
ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğüne,
-
Muhasebat Genel Müdürlüğüne,
ilgili
bütçe işlem formları ile
bildirilecektir.
Diğer
aktarma işlemlerine ilişkin talepler
Bakanlığımıza (Bütçe ve Mali Kontrol
Genel Müdürlüğü) iletilecektir.
5) Bütçe İşlemlerinde "Yeni
Tertip" Açılması:
Kurum bütçelerinde açılması
gereken yeni tertipler ile gelir ve
finansman kodları, ilgili kurum ile
Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünde
kurum bütçesinden sorumlu Devlet Bütçe
Uzmanı arasında Analitik Bütçe
Sınıflandırmasının kurumsal,
fonksiyonel, finansman tipi ve ekonomik
sınıflandırma ilke ve
kriterleri
bakımından mutabakat sağlanarak
açılacaktır.
6) Bütçe İşlemlerinin
İptali:
Bütçe işlemi iptali, "Bütçe
İşlemi İptal Formu" kullanmak suretiyle
gerçekleştirilecektir. Bu işlemler
gerekçesiyle birlikte, daha önce işlemle
ilgili bildirim yapılmış olan birimlere
gönderilecektir.
7) Ödenek İptali İşlemi:
Ödenek iptaline ilişkin
talepler, gerekçeleriyle birlikte "Bütçe
İşlem Talep Formu" doldurularak
Bakanlığımıza (Bütçe ve Mali Kontrol
Genel Müdürlüğü) iletilecektir.
8) İşlemlerin e-bütçe’de
Kaydı ve İzlenmesi:
İdareler, her türlü bütçe
işlem ve bütçe işlem taleplerini
e-bütçe’de gerçekleştireceklerdir. Bütçe
işlemleri ile bütçe işlem talepleri
bundan böyle ayrı bölümlerde
izleneceğinden, idareler bütçe
işlemlerini ilgili bütçe işlem türü
altında yer alan "bütçe işlem"
seçeneğinden, bütçe işlem taleplerini
ise ilgili bütçe işlem türü altında yer
alan "talep" seçeneğinden
gerçekleştireceklerdir.
Bu Tebliğin uygulanmasıyla
ilgili olarak ortaya çıkabilecek
tereddütleri gidermeye, her türlü
tedbiri almaya Bakanlığımız (Bütçe ve
Mali Kontrol Genel Müdürlüğü)
yetkilidir.
Tebliğ olunur. |
