Yazı dizimizin bundan önceki
bölümlerinde vergilendirme ve beyan
açısından her bir gelir unsurunu
ayrı ayrı ele aldık. Hangi
kazançların vergiye tabi olduğunu,
kazancın nasıl hesaplanacağını,
istisna uygulamalarını, beyan
sınırlarını açıkladık. Bu bölümde,
daha önceki bölümlerde
değinmediğimiz 2008 yılında elde
edilen ve hiçbir şekilde beyan
edilmeyecek gelirleri açıklayacağız.
MEVDUAT FAİZİ VE REPO
GELİRLERİ
2008 yılında gerçek kişiler
tarafından elde edilen ve ticari
faaliyet kapsamında olmayan banka
mevduat faizi ve döviz tevdiat
hesabı faizi ile repo gelirleri,
tutarı ne olursa olsun beyan
edilmeyecek. Başka gelirler
nedeniyle beyanname verilmesi
halinde de beyannameye dahil
edilmeyecek.
Özel finans kurumlarınca kar ve
zarara katılma hesabı karşılığında
2008 yılında ödenen kar payları da
tutarı ne olursa olsun beyan
edilmeyecek.
Mevduat faizi, repo geliri ya da kar
payının elde edildiği tarihte banka
veya özel finans kurumu tarafından
yapılan yüzde 15 stopaj (vergi
kesintisi) nihai vergi olacak.
YATIRIM FONLARINDAN
SAĞLANAN KAZANÇLAR
Gerçek kişiler tarafından menkul
kıymet yatırım fonlarının katılma
belgelerinin ilgili fona iadesinden
2008 yılında elde edilen ve ticari
faaliyet kapsamında olmayan gelirler
beyan edilmeyecek. Başka gelirler
nedeniyle beyanname verilmesi
halinde de beyannameye dahil
edilmeyecek. Fon gelirleri üzerinden
yapılan stopaj nihai vergi olacak.
Ancak yatırım fonu geliri elde
edenler, ihtiyari olarak beyanname
verebilirler. İhtiyari beyanın
amacı, katılma belgelerinin fona
iade edilmesi sırasında bazılarından
zarar edilmiş ve bu zararın üçer
aylık dönemlerde mahsup edilememiş
olması halinde, bu zararların
mahsubuna ve fazla kesilen verginin
iadesine imkan sağlamak.
960 TL'NİN ALTINDAKİ
GELİRLER
2008 yılında elde edilen ve tutarı
960 TL'yi aşmayan, stopaja (vergi
kesintisine) ve istisna uygulamasına
konu olmayan menkul ve gayrimenkul
sermaye iratları beyan edilmeyecek.
SERMAYEYE EKLENEN KåR
PAYLARI
Anonİm ve limited şirketlerin
karlarını sermayeye eklemeleri kar
dağıtımı sayılmıyor. Bu nedenle, söz
konusu şirketlerin karlarını
sermayeye eklemeleri karşılığında
gerçek kişi ortaklarca elde dilen
bedelsiz hisse senedi ve ortaklık
payı için beyanname verilmeyecek.
Ödediğiniz kiranın
hepsini düşebilirsiniz
2007 yılı Eylül ayında aldığım ve
bir kısmını banka kredisi ile
ödediğim evimi 2008 yılı Ağustos
ayında kiraya verdim. Bu arada ben
de kirada oturmaktayım. Yani 2008
yılı içinde 12 ay kira ödememe
karşılık 5 ay kira almış
bulunmaktayım. Kira geliri
beyannamesinde 5 aylık kira gelirimi
göstermeme karşılık 12 ay ödediğim
kirayı gider olarak gösterebilir
miyim, yoksa ödediğim kiranın da
yalnızca 5 aylık kısmını mı gider
gösterebilirim? Ayrıca 2008 yılında
ödediğim konut kredisi faizlerini de
gider olarak gösterebilir miyim?
Sevinç Erişkin
Sahibi olduğunuz konutu kiraya
vermeniz halinde ödediğiniz kiraları
gider olarak düşebiliyorsunuz. 5 ay
kira almanıza rağmen, ödediğiniz 12
aylık kirayı gider olarak düşmeniz
mümkün. Ayrıca, 2008 yılı içinde
konutunuz için ödediğiniz faizlerin
5 aya isabet eden kısmını da gider
olarak indirebilirsiniz. Bunun için
beyanname vermeniz ve beyannamede
gerçek gider usulünü seçmeniz
gerekiyor. Eğer bu indirimler
düşüldükten sonra geriye gelir
fazlalılığı kalıyorsa vergi onun
üzerinden hesaplanacak. Kalmıyorsa,
vergi ödemeyeceksiniz.
Beyanname vereceksiniz
ama vergi ödemeyeceksiniz
Kendi evimi 1.100 TL aylık bedelle
kiraya verdim. Ancak ben de 2.550 TL
aylık bedelle kirada oturuyorum. Bu
durumda elde ettiğim kira gelirimi
beyan edip bunun vergisini ödemem
gerekiyor mu? Mehmet Toker
Sahibi bulundukları konutları kiraya
verenlerin kendileri de başka bir
konutta kirada oturmaları halinde,
elde ettikleri konut kira gelirinden
ödedikleri konut kirasını düşmeleri
mümkün. Ancak bunun için gerçek
gider usulünün seçilmiş olması
gerekiyor. Kira geliriniz 2.400
TL'lik istisna tutarını aştığı için
beyanname vereceksiniz ama
ödediğiniz kira tutarı aldığınız
kiradan daha fazla olduğundan,
gerçek gider yöntemini seçmeniz
halinde vergi ödemeyeceksiniz.
Kardeşe bedelsiz tahsis
edilen ev için vergi ödenmez
YazIlarInIzI ilgi ile takip ediyor
ve mesleki bilgilerimi pekiştirmeye
çalışıyorum. Köşenizde yayınlanan
yazınızdan anladığım kadarıyla ben
kardeşime evimi oturmak üzere
bedelsiz tahsis edersem beyanname
verme zorunluluğum olmadığı. Doğru
mu düşünüyorum? İsmail Hakkı
Sahibi bulunduğu konutu anne, baba,
çocuk veya kardeşine tahsis edenler
için emsal kira bedeli uygulanmıyor.
Bu durum işyeri için geçerli değil;
sadece konutlar için geçerli.
Ayrıca, birden fazla konutun tahsisi
söz konusu ise bu durum sadece bir
konut için geçerli. Sahibi olduğunuz
evi kardeşinize bedelsiz olarak
tahsis etmeniz halinde emsal kira
bedeli uygulanmaz. Dolayısıyla
beyanname vermek ve vergi ödemek
zorunda değilsiniz.
Metin Taş-Sezgin Özcan
Akşam/07.03.2009
