|
Kızım İsteğe Bağlı Sigortalı,
sağlık yardımı alabilir mi?
> M.S.
Kızım 1976 doğumlu. Sigortalı olarak işe 20 Kasım 1993
tarihinde başladı. Belli aralıklar içerisinde çalışarak
bugüne kadar 1119 günlük sigorta primi mevcuttur.
Dolayısıyla;
- Kızım İsteğe Bağlı olarak sigortasını devam
ettirebilir mi,
- Kaç gün daha prim ödemesi yapılabilecek,
- Ne zaman emekli olabilecek,
- İsteğe Bağlı’ya prim öderken sağlık yardımı alabilir
mi?
Sözü edilen hususlarda açıklık getirirseniz sevinirim.
CEVAP: İsteğe Bağlı Sigortaya girebilmek için herhangi
bir prim gün sayısı veya daha önce sigortalı tescilinin
yapılmış olması gerekmiyor. Sigortalı bir işte
çalışmayan, ticari faaliyeti olmayan yani Bağ-Kur
sigortalısı olmayan veya memur olarak çalışmayanlar ile
kendi çalışması nedeniyle herhangi bir gelir veya aylık
almayanlar doğrudan İsteğe Bağlı Sigortaya girebilirler.
Kızınızın İsteğe Bağlı Sigortaya girebilmesi için
herhangi bir engel bulunmamaktadır. Bir işte çalışmaya
başladığında İsteğe Bağlı Sigortalılığı kendiliğinden
sonra erecektir.
Emeklilik planına gelince... Bu tarihten sonra sürekli
olarak İsteğe Bağlı prim ödeyip emekli olmak isterse
yeni Kanuna göre 4-b statüsünde eski anlamda Bağ-Kur’lu
gibi emekli olması söz konusu olacaktır. Bunun için en
az 20 tam yıl sürekli prim ödemesi gerekecek. Diğer
yandan belirli bir süre İsteğe Bağlı prim ödedikten
sonra emekliliğine son 3.5 yıl kala sigortalı çalışarak
SSK statüsünden veya yeni kanuna göre 4-b’li olarak
emekli olabilir. İkinci yolu seçmesi halinde ise 50
yaşını ikmal ettiği tarihte en az 5675 gün prim ödemesi
ile emekli olması mümkün olacaktır. Yani en az 4556 gün
daha prim ödemesi gerekir.
Son sorunuza gelince... İsteğe Bağlı sigortalılar 1 Ekim
2008 tarihinden itibaren sağlık yardımı almaya
başladılar. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel
Sağlık Sigortası Kanunu ile İsteğe Bağlı Sigorta prim
oranı yüzde 32 olarak belirlendi. Bunun yüzde 20’si
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi, yani
emeklilik sigortasına yatan primlerdir. Kalan yüzde
12’si ise Genel Sağlık Sigortası primidir. İsteğe
Bağlı’lar için genel sağlık sigortası primi kesilmeye
başlandıktan sonra bu durumda olan kişiler de normal
çalışanlarda olduğu gibi sağlık yardımı
alabilmektedirler.
Memurluktaki kesintileri alırsanız
emekli olamazsınız
> A.Ö
6 Aralık 1968 doğumlu bir bayanım. Sigortaya başlangıç
tarihim 19 Temmuz 1989 ve toplam 4.5 yıl civarında
çalışmışlığım var. Daha sonra memuriyete öğretmen olarak
başladım ve tam 9 yıl çalıştım. Ayrıca Bulgaristan’da da
1 yıl 9 aylık çalışmam var. Ne zaman ve nasıl emekli
olurum? Öğretmen olarak çalıştığım 9 yıllık emeklilik
kesintilerimi (birikintileri) almak için talepte
bulundum. Emeklilik ikramiyesi adı altında mı ödeme
yapılır bana, yoksa ödenen primleri geri aldığımız mı
sayılıyor? Bu durum ileride emekliliğimi nasıl etkiler?
CEVAP: Bulgaristan’ın 1989 yılında uyguladığı zorunlu
göçe tabi olan vatandaşımızın en kısa sürede emekli
olabilmesi için izleyeceği yolu belirlememiz gerekiyor.
Öncelikle şunu belirtmeliyim ki öğretmen olarak
çalıştığınız sürelerde Emekli Sandığına yapılan
kesintileri geri alamazsınız. Almanız halinde ise
emeklilik planınız çok ciddi şekilde değişecektir.
Verdiğiniz bilgilere göre, Bulgaristan’da geçen
çalışmalarınızı borçlanmadan emekli olmak isterseniz en
erken 46 yaş ve 5375 prim ödeme gün sayısı ile emekli
olabilirsiniz. Bunun için hemen işçi olarak bir işte
çalışmaya başlayıp en az 3.5 yıl daha prim ödemeniz
gerekiyor.
Bulgaristan’dan zorunlu göçe tabi olduğunuz için
Bulgaristan’da geçen çalışmalarınızı borçlanarak hizmet
kazanabilirsiniz. Borçlanma yaptığınız takdirde SSK
statüsünden 44 yaş ve en az 5225 gün prim ödemesi ile
emekli olma imkanınız olacaktır. Ancak, yine hemen bir
işte çalışmaya başlayıp en az 3.5 yıl daha SSK’ya prim
ödemeniz gerekiyor.
Emekli Sandığından emekli olabilmeniz için memuriyete
tekrar dönmeniz ve en az 20 yıl fiili hizmetinizin
olması gerekiyor. Emekli Sandığından emekli olmanız
halinde emekli ikramiyesi alabilirsiniz.
Bağ-Kur’lu olan yetim kız çocuğuna
da çeyiz parası
> J. K.
Bağ-Kur’lu yetim kız çocuklarına çeyiz parası verilmeye
başlandı mı? Eğer başlandıysa ben evlendiğim takdirde ne
kadar çeyiz parası alabileceğim?
CEVAP: Sosyal güvenlik reformunun temel dayanaklarından
olan 5510 sayılı Kanun ile kurumlar arasında norm ve
standart birliğinin sağlanmasına yönelik çalışmalardan
birisi de, yetim kız çocuklarına verilen çeyiz
parasıdır. Anılan kanundan önce Bağ-Kur’dan yetim aylığı
alırken evlenen kız çocukları çeyiz parası alamıyordu.
SSK’lı ve Emekli Sandığından yetim aylığı alan kız
çocukları ise evlenmeleri halinde çeyiz parası
alabiliyorlardı. 1 Ekim 2008 tarihinden sonra yapılan
düzenlemeyle artık SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı
ayırımı yapılmaksızın yetim aylığı alan kız çocukları
evlenirken talep etmeleri halinde 24 aylık maaşını çeyiz
parası olarak veya evlilik yardımı olarak alabilirler.
Lütfü Köksal-Şerif
Akçan
Türkiye/22.02.2009 |
