|
İsteğe bağlıdaki değişiklik üzülmenize
neden
olabilir
01.09.1956 doğumluyum. 01.01.1984 SSK girişim var.
1984-1995 yılları arasında SSK’da çalışan sigortalı
olarak 2367 günüm bulunmaktadır. Daha sonra 15.12.1995
tarihinden 30.04.2006 tarihine kadar Bağ-Kur’lu olarak
8. basamaktan başlayıp, 14. Basamağa kadar 10 yıl 4 ay
15 gün hizmet sürem bulunmaktadır. Bağ-Kur’dan ayrılır
ayrılmaz SSK isteğe bağlı ödemeye geçtim. Bugüne kadar
isteğe bağlı 990 günüm var. Kasım 2009 itibariyle
emekliliğe hak kazanıyorum, kısacası Bağ-Kur’da 10 yıl 4
ay 15 gün (3785 gün), SSK’da 3357 gün askerliğim 610 gün
ödenmiştir buna göre ne kadar maaş alabilirim. Bu
şartlar altında kasım ayında Bağ-Kur, SSK, askerlik
toplamı 7992 günüm oluyor. Bunu 8000’e tamamlamak için
bir ay daha ödeme yapmamın maaş miktarıma faydası olur
mu? H.Ö.
Yazınızdan anladığım kadarıyla 30.04.2006 günü sona
erdirdiğiniz Bağ-Kur’dan sonra SSK’da 1260 günü (3,5
yılı) tamamlamaya çalışıyorsunuz bu nedenle de SSK’nın
isteğe bağlısı olmuşsunuz. Ancak, 5510 sayılı Kanun ile
01.10.2008 gününden sonra isteğe bağlı sigortaya
ödediğiniz süreler SSK’ya değil Bağ-Kur’a sayılıyor.
Şayet, halen isteğe bağlıya devam ediyorsanız, kasım
2009 ayında emekli olamayabilirsiniz. Eğer yapmadıysanız
hemen hiç vakit geçirmeden gidip bir işyerinde SSK’lı
olarak işe girin ve 1260 günü tamamlayın. Ekim 2008’den
bugüne kadar ödediğiniz isteğe bağlılar ise boşa gitmiş
bir işe yaramaz. İşe girip SSK’lı olmak konusunda acele
ediniz.
İsterseniz konuyu biraz daha detaylandıralım ki sizin
durumunuzda olanlara da buradan uyarmış olalım.
*** SSK’nın isteğe bağlı sigortası artık yok
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince sosyal
güvenlik reformu yürürlüğe girinceye kadar yani 1 Ekim
2008 gününe kadar devam eden isteğe bağlı sigorta
uygulamasına göre;
SSK’ya isteğe bağlı prim ödemeye başlayabilmek için,
-- En az 1080 gün malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları
primi ödemiş olmak,
-- Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna zorunlu ya da
isteğe bağlı sigortalı olmamak ve buralardan kendi
sigortalılığından dolayı aylık bağlanmamış olmak,
-- İsteğe bağlı olarak her ay kesintisiz otuz gün
üzerinden malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi
ödemek,
-- Örneği SSK tarafından hazırlanan isteğe bağlı sigorta
talep dilekçesiyle müracaatta bulunmak, gerekiyordu.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanunu 1 Ekim 2008 günü yürürlüğe girdi artık 1080 gün
prim ödemiş olmak şartı yok ama SSK isteğe bağlısı da
yok Sosyal güvenlik reform kanunu da denilen bu
uygulamada isteğe bağlı sigortalılık için prim ödenen
süreler 4/b sigortalılığı yani bugünün Bağ-kur
sigortalılığı gibi değerlendirilecektir, yani SSK’lı
gibi emekli olabilme imkanı reformdan itibaren yeni
isteğe bağlı statüsünde sigortalılığa başlayanlar için
mümkün değildir. Reformdan önce isteğe bağlı SSK’ya
başlayan ve devam edenler için ise reformun yürürlük
tarihi olan 1 Ekim 2008 gününden sonra isteğe bağlı
sigortada 3,5 yıldan az kalmak gerekir. Aksi halde
Bağ-Kur’lu gibi olmak zorunda kalabilirsiniz.
*** İsteğe bağlıya ödenen primler Bağ-Kur’a sayılacak
Daha açıkçası,
1 Ekim gününden sonra SSK’lılara 4/A’lı, Bağ-Kur’lulara
4/B’li ve T.C. Emekli Sandığı iştirakçilerine de 4/C’li
denecektir. Kimin nereden emekli olunacağının tespiti
yapılırken eskiden olduğu gibi son 7 yıllık (2520
günlük) prim ödemelerinde en çok nereye prim ödenmişse o
şartlarla emekli olunma ilkesine aynen devam
edilecektir.
1 Ekim 2008 günü yürürlüğe giren yeni isteğe bağlı
sigortalılığın en önemli farklılığı ise 30 Eylül 2008
günü ve öncesinde SSK’ya 506 sayılı Sosyal Sigortalar
Kanunu gereğince isteğe bağlı olarak prim ödeyenlerin 1
Ekim 2008 gününden sonraki sürelerde ödeyecekleri isteğe
bağlı primleri, 4/B’li (eski adıyla Bağ-Kur’lu) olarak
değerlendirilecek olmasıdır.
Yani, ister eski SSK isteğe bağlısı olsun ister yeni
isteğe bağlı olsun 1 Ekim 2008 günü ve sonrasında
ödenecek isteğe bağlı sigorta primleri Bağ-Kur’a (4/B’ye)
ödenmiş sayılacaktır.
Bu durumda 1 Ekim 2008 gününden sonra isteğe bağlıya
1260 gün (3,5 yıl) prim ödeyen birisi şimdiki SSK
şartları (4/A) ile değil şimdiki Bağ-Kur (4/B)
şartlarıyla emekli edilecektir. Mesela bugün SSK’dan
5000 veya 3600 gün ile emekli olmayı beklerken birden
hem emeklilik yaşının uzadığını hem de 9000 gün prim
ödemek yükümlüsü olabileceklerdir.
***-- İsteğe bağlı sigorta primi arttı
30 Eylül 2008 gününe kadar SSK’ya en az asgari ücretin
yüzde 25 oranında isteğe bağlı SSK primi öderken artık 1
Ekim 2008 gününden itibaren yüzde 20 emeklilik primi ve
yüzde 12 oranında da GSS yani genel sağlık sigortası
primi de ödeyeceksiniz. Yani, asgari ücret (666 TL) alt
sınır ve bu rakamın 6,5 katı olan 4329 TL üst sınır
olmak üzere her ay dilediğiniz rakamın yüzde 32’si
oranında prim ödemeniz gerekecek. Mesela, bankaya
gittiğinizde görevli memurun sorusu üzerine, aylık
gelirinizi 1000 TL seçerseniz 320 TL prim ödemeniz
gerektiği gibi alt sınır olan 666 TL’yi seçerseniz bu
kere 214 TL prim ödemeniz gerekiyor.
--Sağlık primi de zorunlu oldu
Öte yandan, tüm isteğe bağlılar bundan böyle GSS primi
de ödemek zorundadır, benim sağlık giderlerim babam-eşim
üzerinden karşılanıyor bu nedenle GSS primi ödemeyeceğim
deme hakkınız artık yok.
--Bağ-Kur’lular kazanç beyan formu dolduracak
5510 sayılı SS ve GSS Kanunu yürürlüğe girdi ve artık 24
basamaklı Bağ-Kur veya Tarım Bağ-Kur gelir tabloları
yok, basamaklar yok. Peki, basamaklar yoksa
Bağ-Kur’lular ne kadar prim ödeyecekler derseniz, asgari
ücret (666 TL) alt sınır ve bu rakamın 6,5 katı olan
4329 TL üst sınır olmak üzere her ay diledikleri rakam
üzerinden yüzde 32,5 (artı yüzde 1-6,5) oranında prim
ödeyecekler. Ancak, şayet şirket ortağı veya vergi
mükellefi olarak işçi çalıştırıyorlarsa çalıştırdıkları
en yüksek ücretli işçiden az kazanç beyan edemeyecekler.
İsteğe bağlı Bağ-Kur’lularda ise bu tür (işçisinden az
ücret bildiremez gibi) bir zorlama yok Onlar diledikler
rakamdan prim ödeyebilecekler ve seçtikleri gelir
rakamının yüzde 32’si kadar emeklilik ve GSS primi
ödeyecekler.
Ali Tezel
Habertürk/27.03.2009 |
