|
Kira gelirlerinden
indirilebilecek giderler
Sadece GMSİ beyannamesi vermekle yükümlü olan
mükellefler gider yöntemlerini iki şekilde tayin
edebilirler, bunlar Gerçek gider yöntemi ve Götürü
usulde yapılan gider yöntemidir.
Kira
gelirlerinde istisna tutarları
2008
Yılı Mesken gelirlerinde İstisna Tutarı
2.400,00 TL
2008
Yılı İşyeri gelirlerinde İstisna Tutarı 19
800,00 TL’yi aşanlar beyanname vermekle yükümlüdür.
Yazımızda sadece gelirlerden indirilebilecek gider
kalemlerine değineceğiz.
Kira gelirlerinden indirilebilecek giderler iki şekilde
uygulanmaktadır.
Gider yöntemleri,
a)
Gerçek Gider Yöntemi
b)
Götürü Gider Yöntemi
Seçilen gider yöntemi, bina, daire gibi ayrımlara tabii
tutulmadan tüm gelirlere uygulanmak zorundadır.
Mükellef, mesken kiraları için gerçek gider yöntemi,
işyeri kiraları için götürü gider yöntemi seçemez.
Gerçek gider yöntemini seçen vergi
mükellefi, gelirlerinden hangi giderleri indirebilir ?
1-
Kiraya veren tarafından, kiraya verilen gayrimenkul için
ödenen; aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,
2-
Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve
gayrimenkulün önemi ile mütenasip olan idare giderleri,
3-
Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri,
4-
Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve
bunlara sarf olunan borçların faizleri ile konut olarak
kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından
itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i (iktisap
bedelinin % 5’i tutarındaki bu indirim, sadece ilgili
gayrimenkule ait hasılata uygulanacak, indirilmeyen
kısım gider fazlalığı sayılmayacaktır. 2003 yılından
önce iktisap edilen konutlar için indirimden
yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.)
5-
Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen, emlak vergisi,
resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından
belediyelere ödenen harcamalara katılma payları,
6-
Amortismanlar,
7-
Kiraya veren tarafından, kiraya verilen gayrimenkul için
yapılan onarım giderleri ile bakım ve idame giderleri ,
8-
Kira
ile tuttukları mal ve hakları kiraya verenlerin
ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler,
9-
Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kirayla
oturdukları konut veya lojmanların kira bedeli [Dar
mükelleflerin (yurt dışında işçi olarak çalışan Türk
vatandaşlarımız da dar mükellef kapsamındadır) yabancı
ülkelerde ödedikleri kira bedelleri hariç],
10-
Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak sözleşmeye,
kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve
tazminatlar,
brüt
kira tutarından indirilir.
Ancak, bu giderlerin vergiden
istisna edilen tutara isabet eden kısmı indirilemez.
örneğin, 2008 yılı için
2 400,00 TL olan Mesken
kira geliri istisnası uygulanamaz.
Vergiye tabi hasılata isabet eden yani indirilebilecek
gider kısmı aşağıdaki formül kullanılarak bulunacaktır.
Vergiye Tabi Hasılat x Toplam Gider
Toplam Hasılat
Götürü gider yöntemini seçen vergi
mükellefi, bu yöntemi nasıl uygulayacaktır ?
1-
Götürü gider yöntemini seçen mükellefler,
(hakları kiraya verenler hariç) kira gelirlerinden
istisna tutarını düştükten sonra kalan tutarın
% 25’i
oranındaki götürü gideri gerçek giderlere karşılık olmak
üzere indirebilirler. Bu yöntemde 2008 yılı için
istisna edilmiş olan 2 400 ,00 TL gelirlerden
indirildikten sonra kalan kısmın % 25’i gider olarak
yazılmaktadır.
2-
Götürü gider usulünü seçen
mükellefler
iki yıl
geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemezler.
Kira Gelirlerine İstisna Nasıl
Uygulanacak ?
Sadece konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden
elde edilen gelirler için istisna uygulaması
yapılabilmektedir..
-
Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması
halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin
vergilendirilmesinde, her bir ortak için 2.400 Türk
Liralık istisna (2008 yılı için) ayrı ayrı
uygulanacaktır. Mirasın paylaşılmamış olması halinde
de her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı
yararlanacaktır.
-
Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri
elde etmesi halinde, istisna kira gelirleri
toplamına bir defa uygulanacaktır.
Kira Gelirlerine Uygulanacak Diğer
indirimler Nelerdir ??
Kira
geliri elde eden gayrimenkul sermaye iradı sahibi
mükellefler, Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinde
yer alan ve aşağıda özetlenen bağış ve yardımlar ile
harcamalarının tamamını veya belli bir tutarını
verdikleri beyanname üzerinde safi iratlarından indirim
konusu yapabileceklerdir. İndirimlerin hesaplanmasıyla
ilgili olarak 6 numaralı örnek verilmiştir. (Bu
indirimler hakkında tereddüde düşen mükellefler Gelir
Vergisi Kanununun 89 uncu maddesine bakabilirler.)
1- Şahıs ve Bireysel Emeklilik
Sigorta Primleri[1][1]
Beyan edilen gelirin (safi iradın) %10’unu (bireysel
emeklilik sistemi dışındaki şahıs sigorta primleri için
beyan edilen gelirin %5’ini) ve asgari ücretin yıllık
tutarını aşmamak şartıyla, mükellefin şahsına, eşine ve
küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık,
sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta
primleri ile bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı
payları, (Sigortanın veya emeklilik sözleşmesinin
Türkiye’de kain ve merkezi Türkiye’de bulunan bir
sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş, prim ve katkı payı
tutarlarının gelirin elde edildiği yılda ödenmiş olması
gerekir. Ayrıca, prim ve katkı tutarları gelirin elde
edildiği yılda ödenmiş olmalı ve ücret geliri elde
edenlerin ücretlerinin safi tutarının hesaplanması
sırasında indirilmemiş olmalıdır.)
2- Eğitim ve Sağlık Harcamaları
Beyan edilen gelirin (safi iradın)
% 10'unu aşmaması,
Türkiye'de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi
mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden
alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, mükellefin
kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan
eğitim ve sağlık harcamaları, (Eğitim ve sağlık
harcamaları nedeniyle vergi indiriminden yararlanan
ücretliler, aynı harcamalarını bu hükümden yararlanarak
matrahlarından indiremezler).
3- Okul, Yurt ve Sağlık Tesisleri
İçin Yapılan Bağış ve Yardımlar[2][2]
Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel
idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul,
sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli
yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere
öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu,
huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası
dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası
için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar
ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam
ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî
bağış ve yardımların
tamamı.
4- Diğer Bağış ve Yardımlar
1
- Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel
idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan
dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan
vakıflara yıllık toplamı beyan edilen gelirin (safi
iradın) % 5'ini (kalkınmada öncelikli yöreler için %
10'unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yapılan bağış
ve yardımlar.
2
- Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel
idareleri, belediyeler, köyler, kamu yararına çalışan
dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan
vakıflar ve bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan
kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ya da Kültür ve
Turizm Bakanlığınca desteklenen veya desteklenmesi uygun
görülen kültür ve sanat faaliyetleri, kültürel
varlıkların korunması, yapımı, onarımı vb. ilişkin
olarak Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi
çerçevesinde yapılan her türlü bağış ve yardımların
tamamı.
3
-
Bakanlar Kurulunca yardım kararı
alınan doğal afetler dolayısıyla Başbakanlık
aracılığıyla makbuz mukabili yapılan aynî veya nakdî
bağışların tamamı.
Gider olarak kira gelirlerinden düşülebilecektir.
Hazırlayan:
Kamil ÖZÖYANIZ
SMMM Staja Başlama Sınavı hazırlık Kitabı Yazarı
10.03.2009
Kaynaklar :
Gelir Vergisi Kanunu
SMMM Yeterlilik sınavı Online sınav sistemi (SınavKolik.Com)
Gib Beyanname düzenleme rehberi
Diğer
makaleleri
-Sınavlarda
nelere dikkat etmeliyiz
(07.03.2009) |
