Muhasebe  

Maliye

Vergi

İletişim

2009 Yılı Vergi Takvimi

  MUHASEBE GÜNCEL BÜLTEN :   13 Nisan 2009

   Ana sayfa

   2009 Yılı Çalışmaları

   2009 Pratik Bilgiler

   Staj - Stajyer Rehberi

   Kanun-Mevzuat Rehberi

   Sosyal Güvenlik Rehberi

   Muhasebe Bilgi Rehberi

  Tekdüzen Hesap Planı

 

 

 

 


KURUM KAZANCININ YÜZDE 5'İ İLE SINIRLI BAĞIŞ VE YARDIMLAR

I.GİRİŞ

Bağış, karşılık beklemeden birine verilen bir mal ya da hak, yardım ise, başka birinin iyiliği için kullanılan güç ya da imkandır. Bu bağlamda bağış ve yardımların da, kazancın elde edilmesi ya da idame edilmesi ile ilgisi olmadığından prensip olarak dönem kazancından indirilmesi mümkün olamayacaktır.  

Kanun koyucu bazı hallerde vergi mükelleflerinin özde kamusal hizmet amacına yönelik yapmış oldukları yardımları ya da bu anlamda hizmet gösteren organizasyonlara yaptıkları bağışları da; sosyal, bilimsel, sanatsal ve ülke için faydalı diğer başkaca faaliyetlerin teşviki ve desteklenmesi amacıyla vergi kanunlarının uygulanması açısından gider olarak kabul ederek vergi matrahlarından düşülmesine imkan tanımıştır. 

Bağış ve yardımların gider olarak dönem kazancının hesaplanmasında dikkate alınacağı ile ilgili hükümler genel olarak 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nda yer almaktadır. Diğer taraftan, bu konuda çıkarılmış çok sayıda özel kanun da bulunmaktadır. Bu çalışmamızda, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununda yer alan kurum kazancının %5’i ile sınırlı olan bağış ve yardımlara değinmeye çalışacağız. 

II.KURUM KAZANCININ %5’İ İLE SINIRLI BAĞIŞ VE YARDIMLAR

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10/1-c maddesine göre;

1- Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine,

2- İl özel idarelerine,

3-Belediyelere,

4-Köylere,

5-Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara

6-Kamu yararına çalışan dernekler

7-Bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara,

 makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların toplamının o yıla ait kurum kazancının %5’ine kadar olan kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirim konusu yapılabilecektir.

            Ancak; yukarıdaki bentte sayılan kamu kurum ve kuruluşlarına bağışlanan okul, sağlık tesisi, 100 yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde 50 yatak) kapasitesinden az olmamak kaydıyla öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamı kurum kazancının tespitinde indirilebilmektedir.

 

Bağış ve yardımın matrahtan indirilmesi için gerekli şartlar;

a) Bağış ve yardımların, genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara, kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan kurum ve kuruluşlara yapılması,

b) Makbuz karşılığı olması,

c) Karşılıksız yapılması,

d) Sadece ilgili dönem kazancından indirilmesi, indirilemeyen kısım diğer yıla nakledilemez.

e) Beyannamede ayrıca gösterilmesi

gerekmektedir.

Bağış ve yardım, nakden veya aynen olabilir. Bağış ve yardımın nakden yapılmaması durumunda bağışlanan veya yardımın konusunu oluşturan mal veya hakkın maliyet bedeli veya kayıtlı değeri, bu değer mevcut değilse 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Takdir Komisyonlarınca tespit edilecek değer esas alınacaktır. Ancak aşağıda belirtilen kanunlar kapsamında yapılacak bağış ve yardımlarda %5’lik üst sınır aranmamaktadır.

  • 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun,
  • 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu,
  • 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu,
  • 278 sayılı TÜBİTAK Kanunu
  • 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu,
  • 2828 S.H.Ç.E.K. Kanunu,
  • 2955 sayılı GATA Kanunu,
  • 2876 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu kanunu,
  • 4122 sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberliği Kanunu,
  • 3294 sayılı SSDF Kanunu,
  • 3388 sayılı TSK Güçlendirme Vakfı Kanunu

 

III.%5’LİK SINIRIN HESABI

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10/1-c maddesi kapsamındaki bağış ve yardımların toplamı o yıla ait kurum kazancının %5’ini geçemez. Yani, kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilecek bağış ve yardımların tutarı, o yıla ait kurum kazancının %5’i ile sınırlıdır. 1 Seri Nolu KVK Genel Tebliğine göre, indirilebilecek bağış ve yardım tutarının tespitinde esas alınan kurum kazancı, zarar mahsubu dahil giderler ile iştirak kazançları istisnası düşüldükten sonra, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki [Ticari bilanço kârı – (iştirak kazançları istisnası + geçmiş yıl zararları)] tutardır. Şimdi bunu bir örnekle açıklamaya çalışalım:

Örnek: (X) Şirketinin durumu aşağıdaki gibidir.

 

-Vergi Öncesi Ticari kazanç                                                         2.500.000.-TL

-İndirilecek Giderler (Bağış ve Yardımlar Hariç)                                      250.000.-TL

-Geçmiş Yıl Zararı                                                                   700.000.-TL

-İştirak Kazancı İstisnası                                                                    800.000.-TL 

-Gayrimenkul Satış Kazancı İstisnası                                               200.000.-TL

-%5 Oranının Uygulanacağı Tutar                                                  750.000.-TL

[2.500.000-(250.000+700.000+800.000)]

-Bağış ve Yardımın Üst Sınırı

(750.000x%5)                                                                              37.500.-TL

Yukarıda yer alan örneğimize göre (X) şirketi 37.500.TL’ye kadar bağış yaptığı takdirde bu bağış ve yardımın tamamını, gerekli şartları da yerine getirmesiyle, kurumlar vergisi matrahından indirebilecektir. Ancak, yaptığı bu bağış ve yardımın miktarının 40.000 TL olması durumunda, %5’lik sınır olan 37.500 TL’yi indirebilecek geriye kalan 2.500 TL’yi indirim konusu edemeyecektir. Ancak bu bağış ve yardımın (40.000. TL) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi kanununun 10/1-ç maddesine göre yapılan bir bağış ve yardım olması durumunda tamamı indirim konusu yapılabilecektir.

 

IV.SONUÇ

            Bağış ve yardımların kurum kazancından indirimine ilişkin hükümler 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10’uncu maddesinin 1’inci fıkrasının c, ç, d ve e bentlerinde yer almaktadır. 5520 sayılı Kanunun 10/1-c,ç-d bentlerinde sayılan kurum ve kuruluşlara belli şartlar dahilinde yapılacak  bağış ve yardımların kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilmesi mümkündür. Bu bağış ve yardımlardan, 5520 sayılı Kanunun 10/1-c maddesinde yer alanların toplamının o yıla ait kurum kazancının %5’ine kadar olan kısmı; 10/1-ç maddesinde yer alanların tamamı; 10/1-d bendinde yer alanların %100’ü(Bakanlar Kurulunun bölgeler ve faaliyetler itibariyle bu oranı yarısına kadar indirmeye veya kanuni seviyesine kadar getirme yetkisi saklı kalmak şartıyla); 10/1-e bendinde yer alanların tamamı kurum kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.

Özel kanunlarında hüküm bulunan kurum ve kuruluşlara (TUBİTAK, GATA, SSDF, SHÇEK, TSK Güçlendirme Vakfı gibi) yapılan bağış ve yardımlar için GVK md. 89/2 ve KVK md. 10’da öngörülen hadler geçerli değildir. Yapılan bağış ve yardım harcamalarının tamamı aksi bir düzenleme olmadıkça gider olarak kazancın saptanmasında dikkate alınmaktadır. 

V. KAYNAKÇA              

-5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu

-5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu Tebliğleri

- HUD Beyanname Düzenleme Klavuzu

-Nazım ANIL-YMM


Zekeriya Uyanık

Gelir Uzmanı
ays0133@hotmail.com

www.muhasebenet.net

13.04.2009

Diğer makaleleri

-AMME ALACAKLARINDA RÜÇHAN HAKKI

 

 
  ▼ Yayınlanan En Son  Mevzuatlar   (Sitenize ekleyebilirsiniz)


Copyrıght © 2005 -2009  www.muhasebenet.net- www.muhasebenet.com - Türkiye'nin muhasebe rehberi. Her hakkı saklıdır.