|
HÜRRİYETİ BAĞLAYICI
VERGİ SUÇU CEZALARI ADLİ PARA CEZASINA ÇEVRİLEMEYECEKTİR
GİRİŞ
Vergi Usul Kanununun
359’uncu maddesinde hürriyeti bağlayıcı ceza ile
cezalandırılacak suçlar ve cezalarına ilişkin
düzenlemeler mevcuttur. Bu maddede 5728 sayılı kanunla
yapılan değişiklikler sonrasında hürriyeti bağlayıcı
ceza uygulanması gereken suçlara ve cezalara ilişkin
hükümlerde, temel ceza kanunu olan Türk Ceza Kanunundaki
genel düzenlemelere uyum sağlanmıştır.
Bugünkü (3 Temmuz 2009)
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5904 sayılı
Kanunla da 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359’uncu
maddesinde bir ibare değişikliği yapılarak kanunun yayım
tarihi olan 3 Temmuz 2009’dan itibaren, Vergi Usul
Kanununun 359’uncu maddesinin a) fıkrasının 1 ve 2
numaralı bentlerinde yazılı fiilleri işleyenler hakkında
hükmolunacak hapis cezasının alt sınırı 18 ay olarak
belirlenmiştir. Hatırlanacağı üzere değişiklikten önce
bu fıkradaki fiiller sebebiyle uygulanacak olan hapis
cezasının alt sınırı “bir yıl” idi.
Yapılan değişiklikle bir
taraftan anılan fiiller için öngörülen hapis cezası
süresi artırılmış olmakta diğer yandan ise vergi
suçlarına ilişkin hapis cezalarının Türk Ceza Kanununda
yer alan adli para cezasına çevrilmesi engellenmiş
olmaktadır.
I-ALT SINIRI 18 AY
HAPİS CEZASI OLAN FİİLLER
Alt sınırı 18 ay olan ve
hapis cezası uygulanması gereken fiilleri hatırlayacak
olursak;
Vergi kanunlarına göre
tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti
bulunan;
1)
Defter ve kayıtlarda hesap
ve muhasebe hileleri yapmak,
2)
Gerçek olmayan veya
kayda
konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap
açmak,
3)
Defterlere kaydı gereken hesap ve
işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak
şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya
diğer kayıt ortamlarına kaydetmek,
4)
Defter, kayıt ve belgeleri tahrif etmek,
5)
Defter, kayıt ve belgeleri gizlemek,
6)
Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge
düzenlemek,
7)
Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı
belgeleri kullanmak.
II- HAPİS CEZASININ
ADLİ PARA CEZASINA ÇEVRİLMESİ
A- KISA SÜRELİ HAPİS
CEZASI
Türk Ceza Kanunun 49’uncu
maddesine göre bir yıl veya daha az süreli hapis cezası,
“kısa süreli hapis cezası” olarak tanımlanmıştır.
B- ADLİ PARA CEZASINA
ÇEVRİLME
Süresi bir yıl veya daha
az olan yani Türk Ceza Kanununa göre “kısa süreli hapis
cezaları” yerine uygulanabilecek seçenek yaptırımlar
anılan kanunun 50’nci maddesinde hükme bağlanmıştır.
Anılan maddenin (a) bendi hükmü uyarınca, kısa süreli
hapis cezalarının adli para cezasına çevrilmesi
mümkündür.
C- VERGİ SUÇLARINA
İLİŞKİN HAPİS CEZALARINDA ALT SINIR
Vergi Usul Kanununun
359’uncu maddesinde yer alan; (a), (b) ve (c)
fıkralarında sayılan fiiller için öngörülen hapis cezası
alt sınırları sırasıyla; “bir yıl”, “üç yıl” ve “iki
yıl” olarak 8 Şubat 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5728
sayılı kanunla belirlenmişti.
Dolayısıyla anılan
maddenin (b) ve (c) fıkralarındaki fiiller için
öngörülen hapis cezaları, Türk Ceza Kanunu hükümleri
uyarınca “kısa süreli hapis cezası” kapsamında olmadığı
için adli para cezasına çevrilemez.
Buna karşın anılan
maddenin (a) fıkrasında yer alan fiiller için ön görülen
hapis cezası “bir yıl” alt sınırı sebebiyle “kısa süreli
hapis cezası” kapsamına girmekte ve TCK’nın 50’nci
maddesinin (a) bendi hükmü gereğince de adli para
cezasına çevrilebilmekteydi. Bu durum ise bu fillere
uygulanan yaptırımları etkisiz kılmaktaydı.
Söz konusu “bir yıl” alt
sınırı 5904 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonrasında
18 ay olarak belirlenmiştir. Böylece Vergi Usul
Kanununun 359’uncu maddesinin (a) fıkrasında sayılan
fiiller için hükmolunacak hapis cezası “kısa süreli
hapis cezası” tanımı dışına çıkarılmıştır. Bu
değişikliğin yürürlük tarihi ise anılan kanunun
yayımlandığı tarih olan 3 Temmuz 2009’dur.
www.muhasebenet.net
SONUÇ
5728 sayılı kanunla alt
sınırı “bir yıl” olan Vergi Usul Kanununun 359’uncu
maddesinin (a) fıkrasında yer alan fiiller için
öngörülen hapis cezasının alt sınırı, 5904 sayılı
Kanunla 18 ay olarak yeniden belirlenmiştir. Bu
değişiklikle bahse konu hapis cezası, Türk Ceza
Kanunundaki “kısa süreli hapis cezası” kapsamından
çıkarılmıştır.
Böylece Vergi Usul
Kanununun 359’uncu maddesinin (b) ve (c) fıkralarında
sayılan diğer fiiller için öngörülen hapis cezaları gibi
(a) fıkrasında sayılan fiiller için uygulanacak olan
hapis cezası da adli para cezasına çevrilemeyecektir.
Diğer bir ifadeyle Vergi
Usul Kanununun 359’uncu maddesinde yazılı bütün fiiller
için yargılama sonucunda bu fiilleri işledikleri
mahkemece sabit olan ve bu sebeple suçlu bulunan
kişilere verilecek olan hapis cezaları adli para
cezasına çevrilemeyecektir.
Fehmi GÜNAY
Hatay Vergi Dairesi Başkanı
www.muhasebenet.net
03.07.2009 |
