Soru: Prim ödemesi ve sigortalılık süresini doldurup emeklilik için yaşını bekleyen sigortalı, kendi isteği ile tazminat alıp ayrılabiliyor. Fakat işveren kıdem tazminatını, mali durumunu bahane ederek taksitle ödemek istiyor. Bu durumda sigortalının itiraz hakkı var mıdır?

Cevap: Kıdem tazminatının peşin ödenmesi gerekiyor. Sigortalı istemediği sürece, işveren kıdem tazminatını taksitle ödeyemez. İşveren kıdem tazminatınızı geç öderse, geciken süre için banka mevduat hesabına ödenen en yüksek faizi de ödemek zorunda.

Askerliğinizi borçlandıktan sonra 825 gün daha prim ödemelisiniz

Soru: Doğum tarihim 10 Temmuz 1977. 1 Nisan 1995’te sigortalı olarak çalışmaya başladım. 2545 gün prim ödemem bulunuyor. Göz problemim nedeniyle yüzde 50 raporum var. Vergi indiriminden yararlanıyorum. 550 gün askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanıp ödersem, ne zaman emekli olabilirim?

Cevap: 6 Ağustos 2003 itibarıyla sizin gibi 6 yıldan fazla 9 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3’üncü derece engelliler emekli olmak için, 17 yıl sigortalılık süresi, 3920 gün prim ödeme şartlarına tabi bulunuyor. Askerlik sürenizi borçlandıktan sonra, 825 gün daha prim ödeyerek toplam prim gün sayınızı 3920 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. (Ara vermeden prim öderseniz Eylül 2012’de)

Yurtdışında çalıştığınızı belgelerseniz faiz gelirinden stopaj yapılmaz

Soru: 20 yıldan beri yurtdışında oturan ve çalışan biriyim. Türkiye’de devlet tahvili ve hazine bonosuna yatırım yapmayı düşünüyorum. Yatırım yaptığımda bunların faiz gelirlerinden, Gelir Vergisi kesintisi yapılır mı?

Cevap: Yurtdışında çalıştığınızı ve oturduğunuzu belge ile ispat etmeniz halinde, Türkiye’de elde edeceğiniz devlet tahvili ve hazine bonosu faiz gelirinden Gelir Vergisi stopajı yapılmaz.


Kıdem tazminatı alıp ayrıldıktan sonra tekrar çalışmaya başlayabilirsiniz

Soru: 1972 doğumluyum. Eylül 1989’dan itibaren sigortalı olarak çalışmaya başladım. Halen de çalışıyorum. 5700 günden fazla prim ödemem var. Eğer işten ayrılmak istersem, son çalıştığım yerden kıdem tazminatı alabilir miyim?
Yani ayrılmak istediğimi ne şekilde belirtmeliyim ki kıdem tazminatımı alabileyim? Veya nasıl alabilirim? 7-8 yıldır aynı iş yerinde çalışıyorum. Ayrıca ikametgahım açısından şehir değişikliğim de var. Günüm doldu diye ayrılmak istersem, tazminatımı aldıktan sonra, başka bir iş yerinde çalışabilir miyim?

Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için aranan 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme süresini doldurup aylık bağlanması için aranan yaş haddini dolduramayanlar, kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor.
15 yıldan fazla sigortalılık süreniz ve 3600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, kıdem tazminatınızı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden ‘Kıdem tazminatı alabilir’ yazısı alarak işverene ibraz etmekten ibarettir.
Kıdem tazminatınızı alıp ayrıldıktan sonra başka bir işyerinde, hatta ayrıldığınız iş yerinde dahi tekrar çalışmaya başlayabilirsiniz.


Başlangıçta bir gün bile emeklilik şartlarını değiştiriyor

Soru: 1 Kasım 1964 doğumluyum. 1980’de SSK’lı oldum. 410 gün prim yatırdım. 1989’da Bağ-Kur’a geçtim, 2006’da çıktım. SSK’lı olarak çalışmaya başladım. ‘1260 gün prim ödemelisin’ dediler. Onu da ödedim.
SSK’ya 1721 gün, Bağ-Kur’a ise 2833 gün olmak üzere toplam 4554 gün prim ödemem var. Askerliğimi borçlandığım takdirde, ne zaman emekli olurum? Ve yaş engeline takılıyor muyum?

Cevap: Askerlik sürenizi tarih yerine yıl olarak vermişsiniz. Oysa bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor. Şayet 23 Kasım 1980 ve öncesi bir tarihte sigortalı olmuşsanız emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 45 yaş şartına tabisiniz.
Askerlik sürenizin 446 gününü borçlanıp prim ödemenizi 5000 güne tamamlayarak, emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihiniz 24 Kasım 1980 ve sonrası bir tarihse, 5075 gün prim ödeme ve 46 yaş şartlarına tabi olduğunuzdan, askerliğinizi borçlanarak prim ödemenizi 5075 güne tamamlamanız şartıyla, 46 yaşınızı dolduracağınız 1 Kasım 2010’da emekli olabilirsiniz.


Evlenen kadının kıdem tazminatı alarak işten ayrılma uygulaması değişmedi

Soru: 2010’da kadınların evlenip kıdem tazminatı alarak işten ayrılma hakkının kaldırılacağına dair söylentiler var. Bu hak kaldırılacak mı? Kaldırılacaksa, önceki yıllarda iş başı yapmış olanlar için kazanılmış hak söz konusu mudur?

Cevap: Evlilik nedeniyle işinden ayrılan kadınlar, kıdem tazminatı alabiliyor. Yeni bir kanun çıkartılarak, uygulamayı yönlendiren 1475 sayılı İş Kanunu’nun (eski İş Kanunu) 14’üncü maddesinde, evlilik nedeniyle işten ayrılma hali kıdem tazminatı alan haller arasından çıkartılırsa, değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren evlenen kadınlar işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alamazlar.
Yeni çıkartılan kanuna, kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlar hakkında eski hükümlerin uygulanacağına dair bir hüküm konursa, eski sigortalıların hakkı devam eder. Aksi halde eski sigortalılar da yasadan sonra evlilik nedeniyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alamaz. Ancak kıdem tazminatının değiştirilmesi gündemde değil.

Emekli, gecekondu için Emlak Vergisi ödemez

Soru: Emekli aylığından başka geliri olmayan ve oturduğu tapusuz bir gecekondusu olan emekli, bu gecekondu için Emlak Vergisi öder mi?

Cevap: Vergilendirmeye, olayların gerçek mahiyeti esas olduğundan, gecekondular için de Emlak Vergisi ödenmektedir. Emekli aylığından başka geliriniz olmadığından, Türkiye sınırları içinde başka konutunuz yoksa ve gecekondunun brüt alan 200 metrekareyi aşmıyorsa, mesken olarak kullandığınız gecekondu, sıfır oranlı Emlak Vergisi uygulamasından yararlanır ve vergi ödemezsiniz. EKREM SARISU / Posta