|
Neye ne
kadar vergi ödüyoruz?
Dolaylı
vergilerin yüksekliği, yaşamımıza olumsuz
etkilerinin yanı sıra vergideki
adaletsizliği de artırıyor. Mevcut
uygulamada çok kazananlar genellikle az, az
kazananlar da çok vergi ödemek zorunda
kalıyor. Günlük kullanımda vatandaşlar, pek
çok mal ve hizmet için çok yüksek tutarlarda
vergi ödüyor.
Dolaylı vergilerin yüksekliği, günlük yaşama
olumsuz etkilerinin yanı sıra vergideki
adaletsizliği de artırıyor. Mevcut
uygulamada çok kazananlar genellikle az, az
kazananlar da çok vergi ödemek zorunda
kalıyor.
Bu tablo içinde, en adil vergileme araçları
olan gelir ve kurumlar vergisi tahsilatı
düşerken, katma değer vergisi, özel tüketim
vergisi, özel işlem vergisi gibi vergiler de
ise sistemde çok daha fazla yer tutmaya
başlıyor. Günlük kullanımda
vatandaşlar, pek çok mal ve hizmet için çok
yüksek tutarlarda vergi ödüyor.
7 liraya satılan 1 paket sigaranın 5,47
lirasını, 3,65 lira ödediğimiz 1 litre
benzinin 2,44 lirasını, her 3 liralık cep
telefonu faturasının da 1 lirasını vergiler
oluşturuyor.
AA muhabirlerinin yaptığı hesaplamalara
göre, dolaylı vergilerin yüksekliği, günlük
yaşama olumsuz etkilerinin yanı sıra
vergideki adaletsizliği de artırıyor. Mevcut
uygulamada çok kazananlar genellikle az, az
kazananlar da çok vergi ödemek zorunda
kalıyor.
Bu tablo içinde, en adil vergileme araçları
olan gelir ve kurumlar vergisi tahsilatı
düşerken, katma değer vergisi, özel tüketim
vergisi, özel işlem vergisi gibi vergiler de
ise sistemde çok daha fazla yer tutmaya
başlıyor.
Bu yıl da, Gelir Vergisi'nden 42 milyar 927
milyon lira gelir elde edilmesi
hedefleniyor. Bunun çok büyük bölümünü de
işçi ve memur ödüyor. Holding sahipleri,
doktor, avukat gibi serbest meslek erbabı,
faiz geliri elde edenler ve diğer
beyannameli gelir vergisi mükelleflerinin
ödemeleri beklenen vergi ise 2 milyar 283
milyon lira düzeyinde kalıyor.
2010 yılı içinde toplanması öngörülen
kurumsal vergisi tutarı da 20 milyar 71
milyon lira olarak belirleniyor. Buna
karşılık, devlet sadece akaryakıt ürünleri
ve doğal gaz kullanımıyla vatandaştan 30
milyar 695 milyon lira Özel Tüketim Vergisi
(ÖTV) almayı planlıyor.
ÖTV tahsilatının tütün mamullerinde 16
milyar 417 milyon lira, motorlu taşıtlarda 3
milyar 803 milyon lira, alkollü içkilerde de
2 milyar 166 milyon lira olması bekleniyor.
Devletin bu yıl için öngördüğü Özel İletişim
Vergisi de bütçede 4 milyar 829 milyon 820
bin lira olarak yer alıyor. Bu durumda,
vatandaşın cep ve sabit telefon
konuşmalarıyla ödediği Özel İletişim Vergisi
bile beyannameli Gelir Vergisi
mükelleflerinden alınan verginin neredeyse 2
katını buluyor.
SİGARANIN VERGİ YÜKÜ % 78
Yapılan hesaplamalara göre, ülkemizde sigara
üzerindeki vergi yükü yüzde 78,25'e
ulaşıyor. Halen 7 liraya satılan bir paket
sigara için vatandaş, 4,41 lira ÖTV, 1,067
lira da KDV ödüyor. Böylece 7 liranın 5,4775
lirası vergilere gidiyor.
Vergi tutarı, 5 liralık sigarada 3,9125
lira, 4,5 liralık sigara da 3,5212 lira
olarak belirleniyor.
29,9 liraya satılan 70'lik rakıdan da 12,474
lira ÖTV, 4,559 lira KDV alınıyor. Böylece
rakıda, toplam vergi tutarı 17,033 lirayı,
vergi yükü ise yüzde 56,97'yı buluyor.
ARABANIN DA, YAKITININ DA VERGİSİ ÇOK YÜKSEK
KDV ve ÖTV tutarları, motorlu taşıtlar ve
akaryakıt fiyatları içinde de önemli bir
yekün tutuyor.
Motorlu taşıtlardaki vergi yükü yüzde 38 ile
47 arasında değişiyor. 1600 motor hacimli
bir otomobilin vergi öncesi 30 bin 221 lira
olan fiyatı, vergi sonrası 49 bin 600 liraya
yükseliyor.
Bu otomobil için vatandaş 11 bin 181,9 lira
ÖTV, 7 bin 452,6 lira KDV ödüyor. 324
liralık Motorlu Taşıtlar Vergisi de (MTV)
dahil edildiğinde, söz konusu araçtaki
toplam vergi miktarı 18 bin 958,5 liraya
ulaşıyor. Böylece, bu aracın satış fiyatının
yüzde 38,2'si vergi olarak devlete
aktarılıyor.
2000 motor hacimli bir otomobilde ise vergi
yükü yüzde 47'lere çıkıyor. Vergi öncesi
fiyatı 54 bin 69 lira olan bir otomobil için
vatandaş, 48 bin 910 lira vergi ödüyor.
Kurşunsuz benzinin satış fiyatının yüzde
67,07'sini, motorinin yüzde 58,16'sını, gaz
yağının yüzde 46,16'sını, otogazın da yüzde
79,79'unu vergiler oluşturuyor.
Ankara'da satış fiyatı 3,65 lira olan 95
oktan kurşunsuz benzin için vatandaş, litre
başına 1,8915 lira ÖTV, 0,5566 lira KDV
ödüyor. Böylece kurşunsuz benzindeki toplam
vergi yükü 2,4481 liraya çıkıyor.
3,04 liraya satılan motorinde de ÖTV tutarı
litre başına 1,3045 lira, KDV tutarı ise
0,4636 lira olarak belirleniyor.KULLANIM
ÜCRETİ 1 LİRA, FATURA İSE 17 LİRA
Cep ve sabit telefonlarda da KDV ve Özel
İletişim Vergisi vatandaşın belini büküyor.
Bu ay ödemesi yapılacak bir sabit telefonda
kullanım ücreti 1,33 lira, fatura tutarı ise
17,10 lira olarak hesaplanıyor. Söz konusu
abonenin faturasında aylık ücret 11,15 lira,
diğer ücretler de 0,38 lira şeklinde yer
alıyor. Bu faturanın KDV tutarı 2,31 lira,
Özel İletişim Vergisi tutarı da 1,93 lira
olarak tespit ediliyor. Bu şekilde 1,33
liralık konuşma yapılan fatura için
vatandaşın cebinden 4,24 lira vergi
çıkıyor.
110 liralık bir cep telefonu faturasında ise
72,96 liralık kullanım ücretine karşılık
aboneden 13,70 lira KDV, 19,03 lira Özel
İletişim Vergisi alınıyor. Diğer vergi, harç
ve fonlar adı altında da aboneye 1 liralık
ek maliyet çıkarılıyor. Buna göre, söz
konusu faturadaki vergi yükü yüzde 30,72'yi
buluyor.
YEDİĞİMİZ İÇTİĞİMİZ HER ŞEY VERGİ
AA muhabirlerinin tespitlerine göre bazı
ürünlerin satış fiyatları ile vergi yükleri
şöyle:
TÜTÜN MAMULLERİ:
7 liralık sigaralar
-ÖTV tutarı : 4,41 TL
-KDV tutarı : 1,067 TL
-Toplam vergi : 5,4775 TL
-Vergi yükü : Yüzde 78,25
5 liralık sigaralar
-ÖTV tutarı : 3,15 TL
-KDV tutarı : 0,7625 TL
-Toplam vergi : 3,9125 TL
-Vergi yükü : Yüzde 78,25
4,5 liralık sigaralar
-ÖTV tutarı : 2,835 TL
-KDV tutarı : 0,6862 TL
-Toplam vergi : 3,5212 TL
-Vergi yükü : Yüzde 78,25
ALKOLLÜ İÇKİLER:
70'lik rakı
-Satış fiyatı : 29,90 TL
-ÖTV tutarı : 12,474 TL
-KDV tutarı : 4,559 TL
-Toplam vergi : 17,033 TL
-Vergi yükü : Yüzde 56,96
AKARYAKIT
ÜRÜNLERİ:
Kurşunsuz benzin
Litre-95 oktan
-Satış fiyatı : 3,65 TL
-ÖTV tutarı : 1,8915 TL
-KDV tutarı : 0,5566 TL
-Toplam vergi : 2,4481 TL
-Vergi yükü : Yüzde 67,07
Motorin-Litre
-Satış fiyatı : 3,04 TL
-ÖTV tutarı : 1,3045 TL
-KDV tutarı : 0,4636 TL
-Toplam vergi : 1.7681 TL
-Vergi yükü : Yüzde 58,16
Fuel oil 6-Kilogram
-Satış fiyatı : 1,45 TL
-ÖTV tutarı : 0,2240 TL
-KDV tutarı : 0,2211 TL
-Toplam vergi : 0,4451 TL
-Vergi yükü : Yüzde 30,69
Gazyağı-Litre
-Satış fiyatı : 2,46 TL
-ÖTV tutarı : 0,7605 TL
-KDV tutarı : 0,3751 TL
-Toplam vergi : 1,1356 TL
-Vergi yükü : Yüzde 46,16
Otogaz-Kilogram
-Satış fiyatı : 1,98 TL
-ÖTV tutarı : 1,2780 TL
-KDV tutarı : 0,3019 TL
-Toplam vergi : 1,5799 TL
-Vergi yükü : Yüzde 79,79
MOTORLU TAŞITLAR:
1.400 motor 1 otomobil
-Vergi öncesi fiyat : 18.406,53 TL
-ÖTV tutarı : 6.810,42 TL
-KDV tutarı : 4.539,05 TL
-ÖTV + KDV : 11.349,47 TL
-Motorlu Taşıtlar Ver: 324,00 TL
-Plaka : 420,00 TL
-Toplam vergi : 11.673,47 TL
-Vergi yükü : Yüzde 38,27
-Satış fiyatı : 30.500,00 TL
1.600 motor 1 otomobil
-Vergi öncesi fiyat : 30.221,45 TL
-ÖTV tutarı : 11.181,94 TL
-KDV tutarı : 7.452,61 TL
-ÖTV + KDV : 18.634,55 TL
-Motorlu Taşıtlar Ver: 324,00 TL
-Plaka : 420,00 TL
-Toplam vergi : 18.958,55 TL
-Vergi yükü : Yüzde 38,22
-Satış fiyatı : 49.600,00 TL
2000 motor 1 otomobil
-Vergi öncesi fiyat : 54.069,65 TL
-ÖTV tutarı : 32.441,79 TL
-KDV tutarı : 15.572,06 TL
-ÖTV + KDV : 48.013,85 TL
-Motorlu Taşıtlar Ver: 896,50 TL
-Plaka : 420,00 TL
-Toplam vergi : 48.910,35 TL
-Vergi yükü : Yüzde 47,3
-Satış fiyatı : 103.400,00 TL
TELEFON KONUŞMA ÜCRETLERİ:
110 liralık bir cep telefon faturası
-Konuşma ücreti : 72,96 TL
-Aylık ücret : 2,65 TL
-Diğer ücretler : 0,51
-Ücretler toplamı : 76,12 TL
-KDV tutarı : 13,70 TL
-Özel İletişim Ver. : 19,03 TL
-Diğer vergi, harç ve
fonlar : 1,00 TL
-Toplam vergi : 33,73 TL
-Vergi yükü : Yüzde 30,72
-Toplam fatura : 109,80 TL
48 liralık bir cep telefon faturası
-Konuşma ücreti : 7,89 TL
-Aylık ücret : 24,47 TL
-Diğer ücretler : 0,51 TL
-Ücretler toplamı : 32,87 TL
-KDV tutarı : 5,92 TL
-Özel İletişim Ver. : 7,89 TL
-Diğer vergi, harç ve
fonlar : 1,00 TL
-Toplam vergi : 14,81 TL
-Vergi yükü : Yüzde 31,04
-Toplam fatura : 47,70 TL
17 liralık bir ev telefonu faturası
-Kullanım ücreti : 1,33 TL
-Aylık ücret : 11,15 TL
-Diğer ücretler : 0,38 TL
-Ücretler toplamı : 12,86 TL
-KDV tutarı : 2,31 TL
-Özel İletişim Ver. : 1,93 TL
-Toplam vergi : 4,24 TL
-Vergi yükü : Yüzde 24,80
-Toplam fatura : 17,10 TL
BAZI MAL GRUPLARINDAKİ ÖTV GELİR HEDEFİ
2010 Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile bazı mal gruplarında öngörülen ÖTV geliri rakamları şöyle:
. ÖTV HEDEFİ
MAL GRUPLARI (Bin TL)
---------------------------- ----------
Tütün mamulleri 16.417.469
Alkollü içkiler 2.166.762
Motorlu taşıt araçları 3.803.146
Petrol ve doğalgaz ürünleri 30.695.331
Ekotrent / 18.01.2010 |
