Kayıtdışı ekonominin istihdama yansıyan yüzünü kayıtdışı istihdam teşkil etmektedir. Kayıtdışı istihdam genelde kamu maliyesini özelde ise en fazla SGK’yı olumsuz yönde etkilemektedir. Bu etkilerin özel sektör işletmelerine yansıyan en olumsuz yönü ise haksız rekabet şeklinde ortaya çıkmaktadır.
Kayıtdışı istihdam SGK’ya sadece çalışanların SGK’ya bildirilmemesi şeklinde ortaya çıkmamaktadır. Bildirilen çalışanların ücret veya gün sayılarının eksik bildirilmemesi şeklinde de ortaya çıkmaktadır. İşte buna çözüm bulmak için ilk defa 1999 yılında yürürlüğe giren 4447 sayılı Kanunla I.sosyal güvenlik reformunun yapıldığı düzenlemelerle çözüm üretilmeye çalışılmıştır. O dönemde SSK’nın bulduğu çözün eksik gün nedenin işverenlerce ıspatlanması şeklinde olmuştur. Bu uygulama daha da geliştirilerek SGK mevzuatında da yer almaktadır.
II. EKSİK GÜN ÇALIŞMASININ HESAPLANMASI
Ay/dönem içinde işe girişi veya işten çıkışı bulunmayan, çeşitli nedenlerle (istirahat, ücretsiz izin, disiplin cezası gibi) ay/dönemin bazı günlerinde çalışmayan ve çalışmadığı günler için de ücret almayan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları, ilgili ay/dönemdeki gün sayısından, ücret almaya hak kazanılmamış gün sayısı çıkartılmak suretiyle hesaplama yapılması gerekmektedir.
III.HESAPLAMA FORMÜLÜ VE ÖRNEKLER
Yukarıda belirtilen kurala göre, ay içinde eksik çalışması bulunan sigortalıların prim ödeme gün sayıları;
| Ay/Dönemdeki Toplam Gün Sayısı – Eksik Gün Sayısı = Prim Ödeme Gün Sayısı |
formülü vasıtasıyla belirlenecektir.
Örnek 1: 31 gün çeken Ağustos ayında 11 gün raporlu olan sigortalının;
Prim ödeme gün sayısı 31-11=20,
Eksik gün sayısı 11 olarak bildirilecektir.
Örnek 2: 31 gün çeken Aralık ayında 1 gün raporlu olan sigortalının;
Prim ödeme gün sayısı 31-1=30 olacağından,
Prim ödeme gün sayısı “30” gün olarak bildirilecek ve eksik gün sayısı girilmeyecektir.
Örnek 3: 30 gün çeken Eylül ayında 19 gün raporlu olan sigortalının;
Prim ödeme gün sayısı 30-19=11,
Eksik gün sayısı ise 19 olarak bildirilecektir.
Örnek 4: 30 gün çeken Nisan ayında 1 gün raporlu olan sigortalının;
Prim ödeme gün sayısı 30-1=29,
Eksik gün sayısı ise 1 olarak bildirilecektir.
Örnek 5: 28 gün çeken Şubat ayında 8 gün ücretsiz izinli olan sigortalının;
Prim ödeme gün sayısı 28-8=20,
Eksik gün sayısı ise 8 olarak bildirilecektir.
