|
Özel İnşaatlarda Kazancın Tespiti ve
Vergilendirilmesi
Bir önceki makalemizde inşaat devam
ederken yapılan satışlar fatura düzeni muhasebe
kayıtları üzerinde durmuştuk. Gelen sorular kazancı
nasıl tespit edeceğiz,hepsini ayna anda satmıyoruz
nasıl beyan vereceğiz şeklinde konunun biraz daha
aydınlatılması istenmektedir. 193 sayılı Gelir
Vergisi Kanunun 38 maddesinde bilanço esasına göre
kazancın tespitinde tahsil değil tahakkukun esas
alınacağı açıklanmıştır.
Müteahhitlerin kendi namlarına yapıp sattıkları
daire ve işyerlerinin imal edilen emtia niteliğinde
olduğunu belirtmiştik. Müteahhitlerin inşaat devam
ederken gerek noter satışı,gerek arsa payı üzerinden
sattıkları daire ve dükkanların satış bedeli belli
olmakla birlikte alınan paralar bir avans
niteliğindedir.
Bu durumda inşaat devam ederken yapılan bu satış
bedelinin tamamı inşaatın tamamlanıp bittiği yılın
hasılatı olarak kayıtlarda gösterilmesi
gerekmektedir. Ama öte yandan 213 sayılı VUK nun 231
maddesinde “Fatura malın teslimi veya hizmetin
yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde
düzenlenir. Bu süre içinde düzenlenmeyen faturalar
hiç düzenlenmemiş sayılır” hükmü yer almaktadır.
Öyleyse yani imal edilen emtia niteliğinde olan
daire ve dükkanlarımız maliyetle satış bedeli
karşılaştırmak suretiyle hesaplanır. Binanın tüm
maliyetinden her daire ve işyerine temel ölçü
esaslara göre pay verilerek hesaplamalar yapılır.
İlk makalemizde inşaat devam ettiği için satışlar
inşaatın tamamlandığı yılda yani faturaların inşaat
devam ederken satış yapılmış olsa bile inşaatın
tamamlandığı yılda kesileceğini ve inşaatın bittiği
yılın hasılatı olarak kayıtlarda gösterileceğini
izah etmiştik. İnşaat tamamlanmış ama satışlar aynı
yılda yapılmamış ise yani 2007 yılında inşaat
tamamlanmış ama halen satılmayan daire olduğu
örneğine istinaden 2008 yılında satılan dairenin
faturası tanzim edilir ve ilgili yıl kazancı olarak
beyan edilir. Kazancın tespiti için tüm daire ve
işyerlerinin satılması beklenmez. İnşa edilen daire
ve dükkanlar hiç satılmadıysada herhangi bir zarar
söz konusu olmayacak ve daire ve dükkanlar stok
olarak envanterde maliyet bedeli ile
değerlendirilecek. Tümü aynı yıl içinde satılmışsa
sorun yok satışlar ve maliyet belli aynı yıl içinde
kar veya zarar tespit edilecek ve beyan edilecektir.
Sorularda belirtilen satış olmadığı halde
müteahhidin dosyanın kapanması için üzerine
kaydettirdiği dairede varsa o da emsal bedeli ile
değerlendirilmesi gerekmektedir. Yani müteahhit
kendi üzerine kaydettirdiği daire için emsal bedel
ile fatura tanzim ederek dosyasını kapatabilir.
Yalnız inşaat tamamlandığı halde satılmayan daire ve
işyerlerinin stokta ki değerlemesinin nasıl olacağı
konusuna gelince en kolay yol toplam yüzölçümden her
daire isabet eden hisseyi tespit etmek ve bilinen m2
maliyet bedelini stoktaki hisse sayısı ile çarpmak
suretiyle yapılar.
Örneğin: Toplam m2 sin 5.000 olan binanın stokta
kalan daire ve işyerlerinin hisse adedi 1.000/5.000
m2 maliyet bedeli 800 TL olsun
Stok maliyeti: 1000*800:800.000 TL dir
Bundan sonrada yine inşaat muhasebesi ve
vergilendirilmesi ile ilgili makalelerimizi yazmaya
sizden gelen sorulara cevap vermeye çalışacağız.
Sevgi ve Saygılarımla
Kaynak:Prof.Dr.Şükrü Kızılot
İnş.Muh.ve Vergilendirilmesi
Kazım Güzeller
Mali Müşavir
guzellermusavirlik.com
16.10.2009
Diğer makaleleri;
-İcra yoluyla satılan araçların muhasebe
(Yevmiye) kayıtları nasıl olmalıdır ?
-Kooperatif muhasebesi ile ilgili
soru-cevaplar
-Varlık barışı muhasebe kaydı nasıl olmalı?
-Meslek mensupları stopaj dönemi aman
dikkat !
-Kooperatiflerde
KDV istisnası kaldırıldı
-Yıllara
yaygın inşaat işinin o yıl içinde bitmesi
-İnşaat
devam ederken yapılan satışlar
-İşçi kiralama kime ne getirecek?
-Çeklerde son değişiklikler ve beklenen
yenilikler
-Şahıs bilanço firmasının sermaye şirketine
dönüştürülmesi
|
