|
İndirimli oranda mal ve hizmet
satışı, imali veya inşası işi ile uğraşan
mükelleflerin alımlarının genel oranda katma değer
vergisine tabi olması nedeniyle, yüklendikleri
vergiyi indirim yolu ile telafi edememeleri iade
sistemini zorunlu hale getirmiştir.
Mükelleflere; indirimli
orana tabi işlemler nedeniyle yılı içinde indirim
yolu ile telafi edemedikleri vergiler, yıllık
esasta, izleyen yılda iade edilmektedir.
Katma Değer Vergisi
Kanunu'na ekli 2002/4480 sayılı Bakanlar Kurulu
kararı eki kararın yüzde 1 oranına tabi işlemlere
ait I sayılı liste ile yüzde 8 oranına tabi
işlemlere ait II sayılı listede sayılan mal ve
hizmetler indirimli oranda katma değer vergisine
tabi olduğundan, mükelleflerin bu işlemler nedeniyle
indirim yolu ile gideremedikleri vergileri iade
alabilmektedirler.
İndirimli oranda iade
edilecek vergilerle ilgili olarak süre sınırı
bulunmaktadır. Mükellefler, 2006 yılı sonu
itibariyle indirim yoluyla gideremedikleri
vergileri, 2007 yılı Ocak-Kasım vergilendirme
dönemine ilişkin olarak verecekleri KDV
beyannamelerinde belirtmek suretiyle iade talep
edebileceklerdir.
Bu işlem, 2006 yılı
vergilendirme dönemi için, Kasım 2007 KDV beyan
dönemine kadar (bu dönem dahil) yani en geç 24
Aralık 2007 tarihine kadar verilecek olan katma
değer vergisi beyannamelerinin herhangi birisi ile
indirimler içinden çıkarılıp, iade edilecek katma
değer vergisi olarak talep edilebilecektir.
İade edilecek vergi için
bir alt sınır da getirilmiştir. İade tutarının 2006
yılı için 10.000,00 YTL'den az olmaması gerekir.
2007 yılı için ise bu tutar 10.800,00 YTL olarak
uygulanacaktır. Mükelleflere bu tutarı aşan katma
değer vergisi iade edilecektir.
Müteahhitlerin indirimli
oran ile ilgili özellikli bazı hususları da
bulunmaktadır. Net kullanım alanları 150 m2 ve 150
m2'yi geçmeyen konutların teslimi yüzde 1 oranında,
net kullanım alanları 150 m2'yi geçenler ile
işyerlerinin teslimleri ise yüzde 18 oranında katma
değer vergisine tabi tutulmaktadır.
Müteahhitlerin, konut yapı
kooperatiflerine yapılacak inşaat taahhüt işlerine
yüzde 1 oranı uygulanmaktadır. İşyeri
kooperatiflerinin indirimli orandan yararlanması söz
konusu değildir. Kooperatifler için herhangi bir
metrekare sınırlaması da getirilmemiştir.
Yüzde 1 indirimli oranın
uygulanabilmesi için; 1- kooperatifin, konut yapı
kooperatifi olması, 2- işin, konut yapı
kooperatifine yapılması, 3- yapılan işin, inşaat işi
olması ve taahhüde dayanması gerekmektedir.
Ancak, son zamanlarda
"inşaat ruhsatının münhasıran konut yapı kooperatifi
adına düzenlenmemiş olması" gerekçe gösterilerek
iadelerin yapılmadığı görülmektedir.
Buna hukuki gerekçe olarak
da, Katma Değer Vergisi Sirküleri/5
gösterilmektedir. Bu Sirküler'de yer alan ve
iadelerin yapılmasını engelleyen "inşaat ruhsatının
münhasıran konut yapı kooperatifi adına düzenlenmiş
olması" ibaresi Danıştay 4. Dairesi'nin 31.10.2006
tarih ve E:2006/1452, K:2006/2080 sayılı kararı ile
iptal edilmiştir.
Ancak, 106 Seri No.lu KDV
Genel Tebliği ile yapılan açıklamalar, daha önce
yayımlanan genel tebliğler ve sirküler ile yapılan
düzenlemelerin tekrarından ve konuya ilişkin
görüşlerinin aynen ısrarından ibarettir. KDV
Sirküleri/5'in Danıştay tarafından iptal edilen
ibaresine rağmen 106 Seri No.lu KDV Genel Tebliği
ile daha da ağırlaştırılmış bir uygulama
getirilmektedir.
Konut yapı kooperatifinin
arsasını kat karşılığı müteahhitlere vermesi
halinde, kooperatiflere karşı bir inşaat ve taahhüt
işinden söz edilemeyeceğinden, bu kapsamda indirimli
orandan müteahhidin yararlanması söz konusu
değildir.
Konut yapı
kooperatiflerinin başkalarının arsaları üzerine kat
karşılığı inşaat yaptırmaları da yine genel esaslara
tabidir. Yani konutlar 150 m2'den büyükse yüzde 18,
150 m2 ve daha küçük ise bu takdirde yüzde 1 oranı
uygulanmaktadır.
Kanunla kurulan sosyal
güvenlik kuruluşları ile belediyelere yapılan inşaat
ve taahhüt işlerini yapan müteahhitlere de, katma
değer vergisinin yüzde 1 oranında uygulanabilmesi
için; inşaat ve taahhüt işinin kanunla kurulan
sosyal güvenlik kuruluşları ile belediyelere
yapılması, konutların 150 m2'yi geçmemiş olması
koşulları aranmaktadır.
Mükellef, öncelikle iade
yöntemini seçmelidir. Mükellef, iadesini,
vergilerine mahsup şeklinde veya nakden olarak
isteyebilir. Eğer, nakden almak isterse, teminat
mektubu, yeminli mali müşavirlik katma değer vergisi
iadesi tasdik raporu ya da inceleme raporuna
istinaden alabilir.
Mükellefler, 2006/Ocak ve
izleyen vergilendirme dönemlerine ilişkin indirimli
orana tabi işlemlerden doğan katma değer vergisi
iade alacaklarını; ithalde alınanlar da dahil vergi
borçlarına, SSK tarafından tahsil edilen vergi ve
prim borçlarına, genel ve katma bütçeli idareler ile
belediyelere olan borçlarına, döner sermayeli
kuruluşlardan temin edilen mal ve hizmet bedellerine
ilişkin borçlarına, sermayesinin yüzde 51'i veya
daha fazlası kamuya ait olan kuruluşlardan temin
ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin
borçlarına, organize sanayi bölgelerinden temin
edilen mal ve hizmet borçlarına, özelleştirme
kapsamında bulunan işletmelerden temin ettikleri mal
ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına, mahsup
edilebilecektir. Ayrıca, bu alacakların, 01.10.2006
(bu tarih dahil) tarihinden itibaren elektrik ve
doğalgaz borçlarına da mahsubu talep
edilebilecektir.
99 Seri No.lu KDV Genel
Tebliği'ne göre, vergilendirme dönemleri itibariyle
4.000 YTL'yi aşmayan mahsup talepleri inceleme
raporu ve teminat aranılmaksızın yerine
getirilecektir. Talep tutarının 4.000 YTL'yi aşan
kısmı kadar teminat gösterilmesi halinde, ilgili
belgelerin tamamlanıp teminatın verildiği tarih
itibariyle mahsup talebi geçerlik kazanacak, teminat
vergi inceleme veya YMM tasdik raporu ile
çözülebilecektir.
İadenin banka teminat
mektubuyla nakden alınması da mümkündür. İade
edilmeyecek asgari tutarı aşan iade miktarı 4.000
YTL'den az ise bu takdirde teminat ve inceleme
aranmaksızın iade alınabilmektedir. İade miktarının
4.000 YTL'den fazla olması halinde ise; inceleme
sonuçlanıncaya kadar banka teminat mektubu
karşılığında yapılmakta, inceleme sonuçlandığında da
teminat çözülmektedir.
Teminatın çözümü için
inceleme beklenmeden yeminli mali müşavirlik katma
değer vergisi iadesi tasdik raporu da ibraz
edilebilir. İadenin nakden veya teminat karşılığı
alınması halinde, mükellefler iade talep
dilekçelerine; ilgili belgelerinin yanında banka
teminat mektubunu da iade işleminden önce ibraz
edeceklerdir.
Banka teminat mektubunun
yeminli mali müşavirlik tasdik raporları ile çözümü
de mümkündür. Nakden veya mahsuben teminat mektubu
karşılığında alınan iadenin teminat çözümü için
inceleme beklenilmeksizin "Yeminli Mali Müşavirlik
Katma Değer Vergisi Tasdik Raporu" ile de
alınabilecektir.
İadenin yeminli mali
müşavirlik tasdik raporları ile alınabilmesi için,
iade isteminde bulunan mükellef ile yeminli mali
müşavir arasında süresinde düzenlenmiş tam tasdik
sözleşmesinin bulunması (Bu süre tasdik yılının ocak
ayı sonudur.) gerekmektedir. Bu durumda, iade
miktarına bakılmaksızın Yeminli Mali Müşavirlik
Katma Değer Vergisi İadesi Tasdik Raporu ile iade,
teminatsız ve incelemesiz alınabilecektir. Alınacak
katma değer vergisi iadesi miktarında herhangi bir
iade sınırı da bulunmamaktadır.
Ancak, mükelleflerin
yeminli mali müşavirlerle süresinde imzalanan tam
tasdik sözleşmesi bulunmaması halinde, 2005 yılı
için 420.000 YTL, 2006 yılı için 461.000 YTL ve 2007
yılı için ise 498.000 YTL'ye kadar olan iadeleri
yine Yeminli Mali Müşavirlik Katma Değer Vergisi
İadesi Tasdik Raporu ile alınabilecektir.
Sabri Arpaç
Yeminli Mali Müşavir
sabriarpac@saymm.com.tr
19.12.2007 |
