Bakanlığımıza intikal
eden olaylardan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile
ilgili bazı konularda tereddütler oluştuğu
anlaşılmış olup, söz konusu tereddütleri gidermek
ve uygulama birliği sağlamak amacıyla aşağıdaki
açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.
1- Kıymetli Maden
Alım/Satımında Belge Düzeni
Türk Parası Kıymetini
Koruma Hakkında 32 sayılı Karara İlişkin
2006-32/32 No.lu Tebliğ[1]
ile yetkili müesseselere; Kıymetli Madenler
Borsasına üye olmak kaydıyla, ilgili yönetmelik ve
mevzuat hükümleri çerçevesinde işlenmemiş kıymetli
madenler ile barlar veya külçeler halindeki
işlenmiş kıymetli madenlerin ithalini, ihracını ve
söz konusu Borsada sürdürülmekte olan kıymetli
madenlere ilişkin işlemleri yapma ve Darphane ve
Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından üretilen
basılı altınlar (milli ziynet, meskük vb.) ile bir
kilogramdan küçük külçe şeklindeki standart
altınların alım satımını yapma yetkisi
verilmiştir.
3065 sayılı Katma Değer
Vergisi Kanununun 17/4-g maddesi uyarınca (dahilde
ve ithalde) külçe altın ve külçe gümüş teslimleri
katma değer vergisinden müstesnadır. Ancak altın
ve gümüşten mamul veya altın ve gümüş ihtiva eden
ziynet eşyaları ile sikke altın ve gümüşlerin
teslim ve ithali genel oranda (%18) katma değer
vergisine tabi olup, aynı Kanunun 23 üncü
maddesine göre söz konusu mamullerin teslim ve
ithalinde matrah, külçe altın ve külçe gümüş
bedeli düşüldükten sonra kalan tutardır.
Vergi Usul Kanununun
mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (1)
numaralı bendi ile Maliye Bakanlığı, mükellef ve
meslek grupları itibariyle muhasebe usul ve
esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre
tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara
ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun
gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve
ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye ve
bunlarda değişiklik yapmaya yetkili kılınmıştır.
Anılan hükmün
Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, Türk
Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara
İlişkin 2006-32/32 No.lu Tebliğ ile kendilerine
kıymetli maden alım/satım yapma yetkisi verilen
yetkili müesseselere; 01/03/2008 tarihinden
geçerli olmak üzere, kıymetli maden alımında
"Kıymetli Maden Alım Belgesi", satımında da
"Kıymetli Maden Satım Belgesi" düzenleme
zorunluluğu getirilmiştir. Dileyen mükelleflerin
anılan tarihten önce de söz konusu belgeleri
düzenlemeleri mümkün bulunmaktadır.
Birer örneği Tebliğ
ekinde bulunan (EK: 1,2) Kıymetli Maden Alım/Satım
Belgelerinde; düzenlenme tarihi, seri ve sıra
numarası, belgeyi düzenleyen yetkili müessesenin
iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve vergi
kimlik numarası, kıymetli madeni alan/satan
kişinin veya kuruluşun adı-soyadı/unvanı ve vergi
kimlik numarası, kıymetli madenin cinsi, fiyatı,
miktarı, tutarı ve bu tutara isabet eden katma
değer vergisinin bulunması zorunludur.
Kıymetli Maden Alım/Satım
Belgeleri en az bir asıl bir örnek olarak
düzenlenecek ve aslı, kıymetli maden alan ya da
satan kişiye verilecektir. Bu belgelerin ikiden
fazla örnek olarak düzenlenmesi halinde her
birinin kaçıncı örnek olduğu belirtilecektir.
Yukarıda sayılan
bilgileri taşıması şartıyla belgelerin bilgisayar
kullanmak suretiyle düzenlenmesi de mümkün
bulunmaktadır.
Bilgisayarla
düzenlenenler de dahil olmak üzere anılan
belgeler, vergi dairesi başkanlıklarıyla veya
defterdarlıklarla anlaşması bulunan matbaalara
bastırılmak ya da noterlere tasdik ettirilmek
suretiyle kullanılacak ve belgelerde belirli bir
ebat aranılmayacaktır.
Matbaa işletmecileri,
noterler ve yetkili müesseseler; Kıymetli Maden
Alım/Satım Belgelerinin basımında, Vergi Usul
Kanunu Uyarınca Vergi Mükellefleri Tarafından
Kullanılan Belgelerin Basım ve Dağıtımı Hakkında
Yönetmelik[2]
hükümlerine ve bu konuda Bakanlıkça belirlenmiş
olan diğer esaslara uyacaklardır.
Yukarıda belirtilen
şartlara uygun olarak belge düzenlenmediğinin veya
gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin tespiti
halinde, mükellefler adına Vergi Usul Kanununun
353 üncü maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası
kesilecektir.
2- Serbest Meslek
Faaliyetinde Bulunan Hekimler (Diş Hekimleri ile
Veteriner Hekimler Dahil) Tarafından Kullanılacak
Kredi Kartı Okuyucuları
Vergi Usul Kanununun
227 nci
maddesinin son fıkrasında Maliye Bakanlığının
düzenlenmesi mecburi olan belgelerde bulunması
gereken zorunlu bilgileri belirlemeye yetkili
olduğu hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanunun Mükerrer
257 nci maddesinin birinci fıkrasının 1 numaralı
bendinde de Maliye Bakanlığının, tutulması veya
düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin
mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri
belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya, bu
Kanuna göre tutulacak defter ve düzenlenecek
belgelerin tutulması ve düzenlenmesi zorunluluğunu
kaldırmaya; 6 numaralı bendinde ise vergi
güvenliğini sağlamak amacıyla niteliklerini
belirleyip onayladığı elektrikli, elektronik,
manyetik ve benzeri cihazlar ve sistemleri
kullandırmaya, uygulamaya dair usul ve esasları
belirlemeye yetkili olduğu belirtilmiştir.
Söz konusu hükümlerle
Bakanlığımıza tanınan yetkilere dayanılarak,
serbest meslek faaliyeti icra eden hekimlerin (diş
hekimleri ile veteriner hekimler dahil), iş
yerlerinde bu Tebliğde belirtilen özellikleri haiz
kredi kartı okuyucularından (bundan böyle POS -Point
of Sale- olarak anılacaktır) bulundurmaları ve
kredi kartı ile yapılan ödemelerde bu cihazları
kullanmaları zorunluluğu getirilmiş ve bu
cihazlarla düzenlenecek POS fişlerinin, anılan
mükelleflerce yürütülen serbest meslek
faaliyetlerinde Vergi Usul Kanunu uyarınca
düzenlenmiş "serbest meslek makbuzu" olarak kabul
edilmesi uygun görülmüştür.
2.1- Cihazların
ve Belgelerin Özellikleri
Anılan hekimlerce
kullanılacak POS cihazları ve bunlar tarafından
üretilen belgelerin, serbest meslek faaliyeti
kapsamında elde edilen kazancın Vergi Usul
Kanununa göre belgelendirilmesini sağlayacak
şekilde aşağıda sayılan özellikleri haiz olması
gerekmektedir.
a) Ek 3'teki örnekte
belirtildiği şekilde belge üzerinde; mükellef
bilgileri, tarih, saat, sıra no, hizmetin cinsi,
vergi dahil tutarı vb. bilgiler ve "Bu belge
V.U.K. uyarınca serbest meslek makbuzu yerine
geçen belge hükmündedir." ibaresi yer alacaktır.
b) POS'lardan her günün
sonunda günlük kapanış raporu (Z raporu)
alınabilecektir.
POS'lar, yukarıda sayılan
özellikleri haiz olup olmadığının tespitine
yönelik olarak Bakanlığımızca herhangi bir onay
işlemine tabi tutulmayacaktır. Ancak şekil ve
muhtevası itibariyle Ek 3'teki örneğe uygun
olmayan POS fişleri, Vergi Usul Kanunu uyarınca
düzenlenmiş belge hükmünde sayılmayacaktır.
2.2- POS
Cihazlarında Kullanılacak Kağıt Rulolar
Yukarıda özellikleri
belirtilen POS cihazları kullanılmak suretiyle
düzenlenen belgelerdeki bilgiler tam
(anlaşılabilir kısaltmalar olabilir) ve açık
olacak, silik ve okunaksız belge verilmeyecektir.
Piyasadaki POS'ların bir
kısmında halen kullanılmakta olan mikrokapsüllü
karbonsuz kopyalama kağıtları (Dekaform Self
Contained vb.) darbe, katlanma, kırışma gibi
etkilerle kolaylıkla kararıp silinmekte ve fişler
okunamaz hale gelmektedir. Bu nedenle, Vergi Usul
Kanunu uyarınca düzenlenmiş belge hükmünde belge
verme özelliğine sahip POS'larda, üzerindeki
bilgiler kolaylıkla kararıp silinen mikrokapsüllü
karbonsuz kopyalama kağıt ruloları
kullanılmayacaktır.
Termal kağıt ruloların
kullanılması halinde ise bu ruloların;
a) Türk Standartları
Enstitüsünce onaylanmış,
b) Arka ortasına
birbirinden en fazla 50 milimetre aralıkta ve rulo
uzunluğu boyunca, kağıdı üreten firmanın logosunun
(kısa adı veya baş harfleri) ve kağıdın
numarasının basılmış,
c) Yine arkasında ve
kağıdın kenarına 20 milimetreyi geçmeyen
aralıklarla aşağıdaki sıra dahilinde,
- Onaylayan kurumun kısa
adının (en fazla 4 karakter),
- Onayın tarih ve
sayısının,
- Başına "SKT" işareti
konularak, 7 yıldan az olmamak üzere son kullanma
tarihinin (ay/yıl) yazılmış,
olması şarttır.
Mükelleflerin söz konusu
termal kağıt rulolarını, belgelerin muhafaza ve
ibraz mecburiyetine ilişkin yükümlülüklerinin de
gereği olarak, ısısı +35 dereceyi geçmeyen, nem
oranı % 80'in altında olan ortamlarda, ışık
geçirmeyen ve kağıda zarar vermeyen kutularda
saklanmaları gerekmektedir.
2.3- Uygulama
Usul ve Esasları
a) Anılan mükellefler,
01/06/2008 tarihinden itibaren işyerlerinde bu
Tebliğde belirtilen özelliklere sahip POS'ları
bulunduracaklar ve kullanacaklar; söz konusu
şartları taşımayan POS'ları kullanamayacaklardır.
Bahsi geçen mükellefler gerekli şartları taşımayan
POS'ları 01/06/2008 tarihinden itibaren mevcut
halleri ile kullanamayacaklarından, bu cihazlar
sahipleri (bankalar, katılım bankaları vb.)
tarafından ya toplanacak ya da bu Tebliğde yer
alan esas ve usullere uygun hale getirilecektir.
b) Söz konusu
mükellefler, bu Tebliğ ile bulundurma ve kullanma
zorunluluğu getirilen POS'ları kullanmak suretiyle
yaptıkları tahsilatlarda müşterilerine bu
POS'lardan çıkan belgeleri verecekler, müşteri
tarafından talep edilse dahi başkaca bir belge
düzenlemeyeceklerdir.
c) Bahsi geçen POS
cihazlarının özelliğinden ve kredili satışlara
ilişkin mevzuattan dolayı belgenin birinci
nüshasının mükellefte kalması durumunda, müşteriye
verilen ikinci nüsha, vergi uygulamalarında asıl
belge gibi mütalaa edilecektir.
d) Anılan mükellefler, bu
POS'ları kullanmak suretiyle hizmet ifasında
bulundukları her günün sonunda kapanış raporu
almak ve bu raporları gerektiğinde Bakanlığımız
görevlilerine ibraz etmek üzere muhafaza etmek
zorundadırlar.
e) Mükelleflerin
işyerlerinde bu Tebliğde öngörülen POS'ları
kullanıyor olmaları serbest meslek makbuzu
düzenleme mecburiyetlerini kaldırmamaktadır. Zira
bedeli kredi kartı kullanılmaksızın ödenen
hizmetler için POS'ların kullanılması söz konusu
olmamaktadır. Bu durumda, anılan mükelleflerin
bedelini kredi kartı kullanılmaksızın (nakit, çek,
havale vb. olarak) tahsil ettikleri hizmetler için
Vergi Usul Kanununa göre serbest meslek makbuzu
düzenlemeleri gerekmektedir.
2.4- Ceza
Bu Tebliğ kapsamındaki
mükelleflerden 01/06/2008 tarihinden itibaren;
a) Bu Tebliğde belirtilen
özellikleri haiz POS cihazlarını iş yerlerinde
bulundurmayan veya iş yerinde bulundurmakla
beraber Tebliğde öngörülen şartları taşımayan
cihazları kullandıkları tespit edilenlere, Vergi
Usul Kanununun mükerrer 355/1 inci maddesine göre
özel usulsüzlük,
b) Tebliğde belirtilen
özellikleri haiz POS cihazlarını kullanmakla
birlikte bunlarda 3 üncü bölümde açıklanan
özellikleri taşımayan kağıt ruloları kullandığı
veya günlük kapanış raporu almadığı tespit edilen
mükelleflere ise her bir tespit için ayrı ayrı
olmak üzere, Vergi Usul Kanununun 352/II-7 nci
maddesine göre ikinci derece usulsüzlük,
cezası kesilecektir.
3- Anlaşmalı
Eczanelerce Sosyal Güvenlik Kurumu Adına
Düzenlenen Faturalarda Süre
336 Sıra No.lu Vergi Usul
Kanunu Genel Tebliğinde[3]
eczanelerin, çalışanlarının reçetelerini
karşılamak üzere sözleşme yaptıkları kamu
kuruluşları ile sınırlı olmak üzere, ilgili
kuruluşların çalışanlarına yaptıkları ilaç
teslimlerinde kamu kuruluşlarınca karşılanacak
paya ilişkin tutarı içeren faturayı, ay sonunda
tüm çalışanlar için ve tek bir fatura şeklinde
düzenleyebilecekleri belirtilmişti.
Bu Tebliğin yayımı
tarihinden itibaren, Sosyal Güvenlik Kurumunun da
336 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
uygulamasında, eczanelerle anlaşma yapılan kamu
kuruluşları kapsamında değerlendirilmesi uygun
görülmüştür.
Anılan Kurumla anlaşmalı
eczanelerce de söz konusu Kuruma (anılan Tebliğde
yer alan usul ve esaslar çerçevesinde, çalışanlar,
emeklileri ve bunların bakmakla yükümlü oldukları
kişilere ait ilaç teslimleri için) ay sonunda tek
bir fatura düzenlenebilecektir.
4- İlaç Satış
Mümessilleri Tarafından Taşınan Promosyon Ürünleri
ile Numune İlaçlarda Sevk İrsaliyesi Düzenlenip
Düzenlenmeyeceği
Bakanlığımıza yansıyan
olaylardan, ilaç satış mümessillerinin hekimlere
verilmek üzere, tanıtım amaçlı olarak
beraberlerinde bulundurdukları ve ticari mal
kapsamında olmayan promosyon ürünleri ile numune
ilaçlar için sevk irsaliyesi düzenlenip
düzenlenmeyeceği hususunda tereddüde düşüldüğü
anlaşılmıştır.
Vergi Usul Kanununun 230
uncu maddesinin 5 numaralı bendi uyarınca, satılan
malların alıcıya teslim edilmek üzere satıcı
tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde
satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından
taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının,
taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk
irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması
zorunludur.
Bu itibarla, ticari mal
niteliğinde olmayan broşür, bloknot, kalem gibi
promosyon ürünleri ile numune ilaçların, hekimlere
verilmek üzere firmaların satış mümessilleri
tarafından taşınması sırasında (ticari mal
sevkiyatı izlenimi verecek büyüklükte veya
mahiyette olmamak şartıyla) sevk irsaliyesi
düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
5- 3568 Sayılı
Kanununa Göre Yetki Almış Meslek Mensuplarına ve
Avukatlık Kanununa Göre Yetki Verilen Avukatlara
Uzlaşma Görüşmelerinde İbraz Etme Zorunluluğu
Getirilen Belgeler
Uzlaşma Yönetmeliğinin[4]
10 uncu maddesinde, mükelleflerin uzlaşma
talebinin kabul edilmesi üzerine yapılacak uzlaşma
görüşmelerinde, 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik,
Serbest Muhasebeci Malî Müşavirlik ve Yeminli Malî
Müşavirlik Kanununa göre kurulan meslek
odalarından bir meslek mensubunun da (Serbest
Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya
Yeminli Mali Müşavir) bulundurulabileceği, ancak
bu kişilerin uzlaşma ile ilgili tutanaklara imza
atamayacakları belirtilmiştir.
Uygulamada, uzlaşma
görüşmelerine mükellefle birlikte hukuki yardımda
bulunmak üzere avukatların da katılmaları mümkün
bulunmaktadır.
Bundan böyle (Bu Tebliğin
yayımı tarihine kadar uzlaşma günü tayin edilmemiş
uzlaşma talepleri dahil olmak üzere) anılan meslek
mensupları ile avukatların, uzlaşma görüşmelerine
katılabilmelerinin hukuki bir belgeye (sözleşme,
vekaletname vb.) dayandırılması ve söz konusu
belgenin de uzlaşma görüşmesi sırasında komisyona
ibraz edilmesi uygun görülmüştür.
Söz konusu belge,
mükellefin uzlaşma komisyonundaki dosyasında
muhafaza edilecek; birer fotokopisi de meslek
mensubu ve/veya avukatın tarh dosyasına konulmak
üzere ilgili vergi dairelerine gönderilecektir.
Tebliğ olunur.
EKLER:
(EK1)
Kıymetli Maden Alım Belgesi
(EK2)
Kıymetli Maden Satım Belgesi
(EK3)
POS Belgesi
[1]
22/9/2006 tarih ve 26297 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[2]
02.02.1985 tarih ve 18654 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[3]
29/07/2004 tarih ve 25537 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
[4]
03/02/1999 tarih ve 23600 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
