|
arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları,
ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret
unvanı, her türlü teknik resim, desen, model,
plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve
görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim
alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait
bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat
usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma
imtiyazı gibi haklar, telif hakları, gemi ve
gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve
tahliye vasıtaları, motorlu nakli ve cer
vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve
tesisat ile bunların eklentileri” kira gelirine
konu mal ve haklar olarak sayılmıştır.
1.11.2008 tarihinden itibaren konut kira gelirlerinde her
bir konut için 500,00 TL’si ve üzeri,
işyerlerinde ise sınırlama olmaksızın kira
ödemelerinin banka veya PTT üzerinden yapılma
zorunluluğu getirilmişti. Buna uymayanlara Vergi
Usul Kanunu (VUK) mükerrer 355. Maddesine göre o
yıl için belirlenen özel usulsüzlük cezasından
az olmamak üzere her bir işlem için %5 ceza
kesilmektedir.
Söz konusu kira gelirini elde edenler, bu gelirlerini takip
eden yılın Mart ayının 25’ine kadar beyan
ederek, tahakkuk eden vergiyi Mart ve Temmuz
olmak üzere iki eşit taksitte ödemek
zorundadırlar. Gerçek ve götürü gider usulü
olmak üzere iki farklı beyan yöntemi vardır.
Mükellefler diledikleri yöntemi seçmekte
serbesttirler. Ancak götürü gider yöntemini
seçenler, iki yıl geçmedikçe gerçek gider
yöntemine dönemezler.
Götürü gider yöntemini seçen mükellefler
(hakları kiraya verenler hariç), elde ettikler
mesken kira gelirlerinden, istisna tutarını
düştükten sonra (2009 yılı için 2.600,00 TL)
kalan tutarın % 25’i oranındaki götürü
gider indirim haklarını kullanarak vergilerini
beyan ederler. Kira gelirinin yanında ticari,
zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda
olanlar, 2.600,00 TL istisnadan
yararlanamazlar. Aynı şekilde, konut gelirlerini
hiç beyan etmeyen ya da eksik beyan edenlerde
istisnadan yararlanma haklarını kaybederler.
Üzerinden vergi kesintisi yapılan işyeri kira
geliri olanlar ise brüt kira gelirleri
toplamının 2009 yılı için 22.000,00 TL’sini
aşması halinde beyanname vermek zorundadırlar.
Gerçek gider yöntemini seçenler, brüt kira
gelirlerinden aşağıdaki giderleri
indirebilirler;
·
Kiraya veren tarafından, kiraya verilen
gayrimenkul için ödenen aydınlatma, ısıtma, su
ve asansör giderleri,
·
Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve
gayrimenkulün önemi ile orantılı olan idare
giderleri,
·
Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta
giderleri,
·
Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen
borçların faizleri ile konut olarak kiraya
verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından
itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i,
·
Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen, emlak
vergisi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya
veren tarafından belediyelere ödenen harcamalara
katılma payları,
·
Amortismanlar,
·
Kiraya veren tarafından, kiraya verilen
gayrimenkul için yapılan onarım giderleri ile
bakım ve idame giderleri,
·
Kira ile tuttukları mal ve hakları kiraya
verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek
giderler,
·
Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin
kirayla oturdukları konut veya lojmanların kira
bedeli, (yabancı ülkelerde ödenen kira bedelleri
hariç),
·
Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak
sözleşmeye, kanuna veya ilama istinaden ödenen
zarar, ziyan ve tazminatlar,
Bunlara ilave olarak, şayet kişi birden fazla
kira gelirine sahipse,2.600,00 TL’lik istisna
ayrı ayrı mesken kiralarına değil, sadece toplam
gelire bir kez uygulanabilecektir. Tam tersi
durumda da şayet, bir konuta birden fazla kişi
ortak ise, her bir ortak için 2.600,00 TL
istisna ayrı ayrı uygulanacaktır.
İ.Burak OĞUZ
S.M.M.M.
burak@noktax.com
www.muhasebenet.net
Diğer
makaleleri
-Ücretlerde Gelir Vergisi Düştü
-Yurt dışından kullanılan kredilerde stopaj
ve KDV
-Ücretlerde Gelir Vergisi Düştü |
