Aile hekimliğinden doğan vergisel yükümlülüklerin bir kısmı onların hissetmeyeceği şekilde stopaj şeklinde gerçekleştirilecekken bir kısmının doğrudan uygulayıcısı haline gelecekler. Anılan yükümlülük ve sorumluluklar konunun uzmanı olmayanların anlayabileceği bir şekilde aşağıda açıklanmaya çalışılmıştır. 

1- 4-B Sözleşmesinde Damga Vergisi Yükümlülüğü:  

5258 Sayılı Kanun’ un 3. maddesine göre, aile sağlığı elemanları, aile hekimi tarafından belirlenen ve Sağlık Bakanlığı tarafından uygun görülen, kurumlarınca da muvafakatı verilen Bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşları personeli arasından seçilir ve bunlar sözleşmeli olarak çalıştırılır. 657 sayılı Kanun’ un 4-B bendine göre yapılacak sözleşme damga vergisine tabidir ve damga vergisinin mükellefi sözleşmeyi imzalayan hekimdir. “Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Kapsamında Sağlık Bakanlığınca Çalıştırılan Personele Yapılacak Ödemeler Ve Sözleşme Şartları Hakkında Yönetmelik” hükümlerinde de sözleşme düzenlenmesinin gerektirdiği her türlü giderlerin (damga vergisi hariç) Bakanlıkça karşılanacağı belirtilmiş, damga vergisi külfetinin aile hekimine ait olacağı belirtilmiştir.

2- Aile Hekimine Yapılacak Ödemeler ve Oluşacak Vergisel Yükümlülükler

Aile hekimliği uygulamasında sözleşmeyle çalıştırılan veya aile hekimliği uygulamaları için görevlendirilen aile hekimine her ay yapılacak ödemeler ve aile hekiminin vergisel yükümlülükleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. 

 3- Aile Hekiminin Yaptığı Ödemeler ve Vergisel Sorumlulukları:

Gelir Vergisi Kanunu’ nun 94. maddesi gelir vergisi kesintisi yapılacak ödemeleri ve kesinti yapacakları belirler. 94. maddenin birinci fıkrasında, tevkifattan sorumlu olan kurum ve kişiler sayılmıştır. Ancak aile hekimleri sadece bu hükme dayanarak vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulamaz.  

Bununla birlikte aynı maddenin son fıkrasında, "Maliye Bakanlığı, vergiye tâbi işlemlere taraf veya aracı olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir." hükmüne yer verilmiştir.  

Gelir Vergisi Kanunu’ nun 94 üncü maddesinin son fıkrasının Maliye Bakanlığı' na verdiği yetkiye istinaden, 275 Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği yayımlanmış ve aile hekimleri yaptıkları ödemelerden tevkifat yapmakla sorumlu kılınmışlardır.  

Peki aile hekimleri hangi ödemelerinden ne oranda tevkifat yapmakla sorumludur?  

 Yukarıdaki tabloda belirtilen kapsamda vergi tevkifatı yapmak zorunda olan aile hekimlerinin, ilgili vergi dairesinde muhtasar yönünden mükellefiyet kaydı yaptırmaları ve yapmış oldukları tevkifat tutarlarını muhtasar beyanname ile beyan ederek ödemeleri gerekmektedir.  

Ayrıca aile hekimlerinin bu Tebliğ uyarınca yapacakları tevkifatlara ilişkin olarak verecekleri muhtasar beyannamelerinin elektronik ortamda verilmesi zorunludur. Bu zorunluluğa uymayanlara, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesi uyarınca durumlarına uygun özel usulsüzlük cezası kesilecektir. 

Aile hekimlerimizin şunu da bilmesi gerekir ki; yukarıda açıklanan vergi kesintisi sorumluluğu 275 Seri Numaralı GVK Genel Tebliğinin Resmi Gazete' de yayımlandığı tarihi takip eden ay başından geçerli olmak üzere başlamış olup, sorumluluğun başladığı tarih 01.09.2010’ dur. Bu tarihten önce yapılan ödemeler üzerinden tevkifatla sorumlu tutulamazlar.  

Yazıda aile hekimlerimizin vergisel konumunu genel hatlarıyla açıklamaya çalıştım. Bundan sonraki birkaç yazımı aile hekimliği konusuna ayıracağım. Özellikle aile hekimlerimizin konuyla ilgili soracağı sorular üzerinden yazılarımı kaleme almak istiyorum.

Kemal Serkan KESKİN Vergi Denetmeni
            kskeskin@gmail.com