Türkiye'nin Muhasebe Rehberi   I  Yayınlanan En Son Mevzuatlar  I  2010 Vergi Takvimi  I   2010 Yılı Muhasebe Uygulamaları  I  Beyanname Rehberi  
Ana sayfa Yasal Uyarı Künye Danışma Hattı Güncel Bilgi Arşivi

      Çalışma Hayatı Rehberi

 MUHASEBE GÜNCEL BÜLTEN :   15  ARALIK  2010

  Mükellef Rehberi 

  Vergi Rehberi 
  Pratik Bilgiler 
  Staj - Stajyer Rehberi
  Maliye Rehberi
  BEŞ DAKİKA ARA !...
  Makale Rehberi

  Kanun-Mevzuat Rehberi  

  Sosyal Güvenlik Rehberi  

 

 
 

10 YIL ÖNCESİ SOSYAL GÜVENLİK KANUN MADDESİNE GİREN,UYGULAMADA KULLANILMAYAN KANUN MADDESİ

SİGORTALILARIN KENDİLERİNİ BİLDİRMESİ


I-Giriş

25.08.1999 tarihinde henüz depremin etkileri yavaş yavaş hissedilmeye başlandığı günlerde, 4447 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunda değişiklik yapan Kanun yayınlanmıştı.

4447 sayılı Kanunun ilgili maddesiyle Sigortalıların Kendilerini Kuruma Bildirmesi yönünde bir uygulamaya geçildi. Eski adıyla SSK'lı sigortalılara verilen bu bildirim hakkı kurum tarafından da tam manasıyla anlatılmamıştır.Kanunda yer almasına rağmen alt yapı hazırlıkları tamamlanmamıştır.

Hükümetin programında İşsizlik Maaşının 1.500 TL'ye çıkartılmasında çalışanların kayıt dışı olmaması yönünde önemli bir adım atılmak isteniyor.

Bunun içinde çalışanların gerçek ücretleri üzerinde sigortalı olmaları,kayıt dışı çalışmamaları gereklidir.

Kurumda denetimlerinde Sigortalının Kendilerini Bildirimleri formlarını değerlendirebilir.

II-Kanun Maddesinin Tanımlanması(Mülga 506 SSK/Ek Madde:40)

EK MADDE 40- (Ek : 25.08.1999 - 4447 / 16 md. Y.T.01.01.2000 )

Bu Kanunun 2 nci maddesine göre sigortalı sayılanlar, çalışmaya başladıklarını işe başladıkları tarihten itibaren 30 gün içinde Kuruma bildirirler. Bildirimler ile ilgili Kurumca yapılacak işlemlerin usul ve esasları, yönetmelikle belirlenir. [1]

Kısacana kanunun yorumunda 01.01.2000 tarihinden itibaren hizmet akdi ile çalışanlar işe girdiklerinden bir ay içinde kendilerini SSK 'ya belirlenen formlar ile bizzat ya da elektronik ortamda bilgi vereceklerdir.

Kanunun yürürlük tarihinden itibaren 4 yıl gibi bir zaman geçtikten sonra e-SSK'ya geçileceğinden Sigorta İşlemleri Yönetmeliği bir kez daha yeni düzenlenmiş şekli ile yayınlandı.

SİGORTA İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİNDE (2004),

506 sayılı Kanunun Ek Madde:40’da Sigortalının Kendisini Bildirmesi Belgesi SİY aşağıdaki yazılı madde ile anlatılmıştır.

Madde:15-Sigortalı,çalışmaya başladığını,çalışmaya başladığı tarihten itibaren en geç 30 gün içinde örneği Ek:7'de bulunan ''Sigortalı Bildirim Belgesi'' ile ilgili Üniteye Bildirir.

Sigortalı tarafından iki nüsha olarak doldurulan belge Ünitece alınıp genel evrak numarası işlendikten sonra bir nüshası sigortalıya geri verilir.

Sigortalının bildirimi ile işverenin bildirimi arasında farklılık olduğu taktirde,Ünitece durum taahhütlü bir yazıyla sigortalıya gerekirse işveren bildirilir.[2]

Kanunun 25.08.1999 tarihinde yasalaşmış,08.09.1999 tarihinde 23810 sayılı Resmi Gazete tarafından yayınlanarak yürürlüğe konulmuştur.

506 sayılı Kanuna Eklenen Ek Madde:40 'a uygulamada gereken ilgi gösterilmemiştir.Kurumun ünitelerine intikal eden Ek:7 ile ilgili belgelerin alınmasında imtina yaşanmıştır.

III-5510 Sayılı Kanunda Uygulamanın Boyutu:

5510 sayılı SS ve GSS Kanunun 01.10.2008 tarihinden itibaren tüm maddeleri ile çalışma hayatında uygulamaya alınmıştır.

5510/Madde:8 Sigortalı Bildirimi ve Tescili

İşverenler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri,7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıçtarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür.

Ancak işveren tarafından sigortalı işe giriş bildirgesi;

a) İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için,en geç çalışmaya başlatıldığı gün,

b) Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasındaalınarak çalıştırılanlar ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde;ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmayabaşlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç sözkonusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar,

c) Kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik SigortasıKanununa göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ilekamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, çalışmaya

başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde,Kuruma verilmesi halinde, sigortalılık başlangıcından önce bildirilmiş sayılır.

Sigortalılar, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde,sigortalı olarak çalışmaya başladıklarını Kuruma bildirirler. Ancak, sigortalının kendini bildirmemesi, sigortalı aleyhine delil teşkil etmez.[3]



5510 sayılı SS ve GSS Kanunda 4-1(a)'lı olarak tanımlanan hizmet akdi ile çalışanlar için Mülga 506 sayılı SSKanundaki Ek madde:40'ın benzeri uygulamaya konulmuştur.

12.05.2010 Tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan Sigortalı İşlemleri Yönetmeliğinde Sigortalıların Kendilerini Bildirmesi Madde:12 'de açıklanmıştır.

Sigortalıların kendilerini bildirmesi

MADDE 12 –

1) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar, çalışmaya başladıklarını, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde, örneği Ek-3’te bulunan sigortalı bildirim belgesi ile doğrudan veya internet ya da benzeri ortamda Kuruma bildirirler. Kurumca, sigortalının ilgili işveren tarafından bildirilmediğinin ya da bildirildiği hâlde sigortalı bildirimi arasında farklılık bulunduğunun tespiti hâlinde, durum, taahhütlü bir yazıyla sigortalıya, gerekirse işverene bildirilir. Yapılan bildirimlerin sonucunda farklılık giderilemezse, kontrol ve denetim sonucuna göre işlem yapılır. Sigortalının kendini bildirmemesi, sigortalı aleyhine delil teşkil etmez.

2) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendinde belirtilen tarımsal faaliyette bulunanlar faaliyetlerine başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde sigortalılıklarını sigortalı bildirim belgesi ile doğrudan veya internet ya da benzeri ortamda Kuruma bildirirler. Bu kapsamdaki kişilere ilişkin yapılan bildirimlerde farklılık olması hâlinde yapılacak yazışmalar sonucunda farklılık giderilemezse, kontrol ve denetim sonucuna göre işlem yapılır.[4]

Bu bildirimi incelediğimizde 4-1(a)'lıların çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde EK-3 formu ile SGK'ya doğrudan yada elektronik ortamdan bilgi verecekler.Bu bildirim ile işveren bildirimi arasında ortaya bir uyuşmazlık çıktığında bu durum taahhütlü bir yazıyla sigortalıya, gerekirse işverene bildirilecektir.Oluşan farklılıklar kanıtlanmadığında SGK denetmenleri ve kontrol memurlarınca işlem yapılacaktır.

4-1(b)’li Kendi adına tarımsal faaliyetde bulunan eski adıyla Tarım Bağ-kur sigortalıları onlarda kendilerini bir ay içinde doğrudan yada elektronik ortamda SGK'ya bildireceklerdir.Sigortalının başlangıç ve emeklilik yaş hadlerinde oldukça önem taşımaktadır.

SONUÇ:

Hükümet işsizlik sigortası miktarlarında son günlerde gazetelerde 1.500 TL'ye yükseltmek adına kaynak bulmak zorundadır.Bu kaynakta ancak çalışanların Kuruma Bilgi Vermesi ile uygulanır.SGK’ya gelir getirici unsuru olan sigortalıların büyük çoğunluğunu 4-1(a)'lılar oluşturmaktadır.

En mağdur olan kesimde 4-1(a)'lı sigortalılardır.Bu mağdurluğu önleme adına Sigortalının Kendini Bildirmesi teşvik edilmelidir.

Bunun içinde yapılacak önemli uygulamada sigortalıların kendilerini bildirmeleri için 10 yıldır sistemde olmayan elektronik alt yapı kurulmalıdır.

Uzun süredir ihmal edilmesinin başlıca nedeni kanunun bu maddesinin yeterince anlatılmamasından kaynaklanmaktadır.

Örneğin şu günlerde Meclis’de bekleyen Torba Kanun hazırlanırken sigortalının kendini kuruma bildirmesinde ileride ortaya çıkan uyuşmazlıklarda ve hizmet tespit davalarında delil teşkil etmesi yönünde bir düzenlemeye gidilmelidir.

İnternette SGK çalışan bölümüne e-sigortalı kendini bildirmesi menüsü eklenmelidir.TC kimlik no.su ile sigortalı kendini bildirdiğinde sistem kayıtlarında çalıştığı işyeri ibaresi otomatik olarak yazılarak kendisi de sadece çalışmaya başladığı tarihi yazarak,aynı gün içinde kayıt tutarsızlığı olmasında işverenin e-bildirge sayfasına mesaj olarak,e-mail adresine bilgi olarak kayıt gönderilir.

İlk kaynağından kayıtdışının önüne geçilmiş olacaktır.Sigortalı eliyle işveren çapraz olarak denetlenme imkanı ortaya çıkacaktır.

5510 Sayılı SS ve GSSKanunun da yer alan Sigortalının Kendisini kurum ünitelerine bildirim işlemi için en kısa zamanda SİY belirtildiği gibi e-sigorta kapsamında bu formun düzenlenmesi gerekir.Bu işlemle ilgili başta SGK’a çalışanlarının eğitime tabi tutulmalı ve bu konuda ilgili ünitelere bilgi verilmelidir.Bu kadar basit ,fakat önemli bir uygulama ile kayıtdışının önüne geçilmesinde ilk adım atılmış olacaktır.

Yararlanılan Kaynaklar

[1] Mülga 506 SSK/Ek Madde:40

[2] Mülga SSK SİY/Madde:15(2004)

[3] 5510 /8. Maddesi

[4] 12.05.2010 Tarihli SİY.Madde:12

Ali Tezel-Resul Kurt Sosyal Güvenlik Reformu-Yaklaşım(2008)

Isa Karakaş-2009 Uygulamalı Sosyal Güvenlik El Kitabı

Hazırlayan:
Vedat İlki
Ücretlendirme,İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı

-Sosyal güvenlikte 96 Liranın önemi

 
   
Yasal Uyarı
 
   

 
 

 

 

 
  ▼ Yayınlanan En Son  Mevzuatlar   (Sitenize ekleyebilirsiniz)


Copyrıght  © 2005-2010 www.muhasebenet.net www.muhasebenet.com. Her hakkı saklıdır.