|
Fazla alınan KDV'nin hak
sahibine ödenmesi
Katma Değer Vergisi Yasası'nın 8'inci
maddesinin 2'nci fıkrası uyarınca "Vergiye tabi bir
işlem söz konusu olmadığı veya Katma Değer Vergisi'nin
fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı
bulunmadığı halde, düzenlediği bu tür vesikalarda Katma
Değer Vergisi gösterenler, bu vergiyi ödemekle
mükelleftirler. Bu husus yasaya göre borçlu oldukları
vergi tutarından daha yüksek bir meblağı gösteren
mükellefler için de geçerlidir."
Yukarıya aynen alınan yasa maddesi uyarınca vergiye tabi
bir işlem söz konusu olmadığı veya Katma Değer
Vergisi'ni fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye
hakkı bulunmadığı halde, düzenlediği bu tür vesikalarda
Katma Değer Vergisi göstererek, bu vergiyi tahsil
edenler, tahsil ettikleri vergiyi vergi dairesine ödemek
zorundadırlar.
Bu uygulama tevkifata tabi tutulan Katma Değer Vergisi
açısından da geçerli bulunmaktadır. Bilindiği üzere
Maliye Bakanlığı Katma Değer Vergisi Yasası'nın 9'uncu
maddesinde yer alan yetkiyi kullanarak bazı teslimlerle
ile ilgili olarak fatura üzerinde hesaplanan Katma Değer
Vergisi'nin hizmet ve mal alımından yararlanan
tarafından ödeme aşamasında tevkifata tabi tutulmasını
öngörmüş bulunmaktadır. Buna göre öngörülen tevkifat
oranından daha fazla tevkifat uygulanmasından veya
hesaplamanın yanlış yapılmasından dolayı ortaya çıkan
sorunlar da yukarıdaki ilkeler çerçevesinde işleme tabi
tutulmaktadır.
Bugünkü yazımızda herhangi bir katma değer mükellefinin
vergiye tabi olmayan bir işlem için katma değer vergili
fatura düzenlemesi halinde, söz konusu fatura bedelini
ödeyen bir kişinin ödemiş bulunduğu Katma Değer
Vergisi'nin kendisine iadesi için geçerli olan ilkeler
yer almaktadır.
Konuya ilişkin olarak Maliye Bakanlığı tarafından
yayımlanan 23 seri numaralı genel tebliğ ile yapılan
açıklamalar çerçevesinde "yersiz veya fazla hesaplanan
vergilerin" öncelikle mükellefleri tarafından vergi
dairesine yatırılması gerekmektedir.
Ancak böyle bir durumda fazla ödenen vergileri yüklenen
kişilerin Katma Değer Vergisi mükellefi olmaları halinde
bu vergileri vergiye tabi faaliyetleri üzerinden
hesaplanan Katma Değer Vergisi'nden indirebilmeleri
mümkün olduğundan, vergi dairesince iade işlemi ile
ilgili düzeltmenin yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
Buna karşılık vergi mükellefi olmayanlardan fazla
ve/veya yersiz alınan Katma Değer Vergisi'nde hak
sahiplerine söz konusu fazlalığın veya fazla alınan
verginin iadesi konusunda izlenecek yöntem de Maliye
Bakanlığı tarafından belirlenmiş bulunmaktadır.
Buna göre "yersiz veya fazla olarak uygulanan vergilerin
iadesi için bu vergilere muhatap olanlar ile bu işleri
yapan mükelleflerin birlikte" vergi dairesine
başvurmaları gerekmektedir. Bu bağlamda da yersiz veya
fazla uygulanan vergilere muhatap olanların" indirim
hakkına sahip olmadıklarını tespiti halinde bu vergiler
Vergi Usul Yasası hükümleri uyarınca bunlara verilmek
üzere mükellefe iade edilmektedir.
Katma Değer Vergisi Yasası'nın 8'inci maddesinin 2
fıkrasının önemli bir özelliği de yersiz veya fazla
olarak uygulanan vergilerin indirim hakkına sahip
olmayanlara da iadesini sağlamasıdır.
Söz konusu yasal düzenleme çerçevesinde mükellefler,
vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna olduğu halde
satmış bulundukları mal veya hizmetler üzerinden vergi
tahsil etmiş olsalar bile, bu gibi işlemlerde alıcıların
Katma Değer Vergisi beyannamesi verilmeden önce satıcıya
başvurmaları halinde yersiz ödenen Katma Değer Vergisi,
daha önce üzerinde Katma Değer Vergisi hesaplanmış olan
satış belgesinin iptal edilerek yenisinin düzenlenmesi
suretiyle iade edilebilecektir. Bir başka anlatımla
fazla tahsil edilen Katma Değer Vergisi için vergili
belgenin iptali ile yerine vergisiz yeni belgenin
düzenlenmesi suretiyle iadesi yapılabilecektir.
Alıcının başvuru yapmaması halinde kendisinden fazla
veya yersiz alınan Katma Değer Vergisi'nin beyan
edilmesi gerekmektedir.
Bu bağlamda da alıcının Katma Değer Vergisi beyannamesi
verildikten sonra fazla veya yersiz ödediği verginin
iadesini satıcıdan talep etmesi halinde, iade işlemi
artık satıcı tarafından değil vergi dairesi tarafından
yapılır. Böyle bir durumda vergi dairesi, öncelikle
alıcının indirim hakkına sahip olup olmadığını
araştıracaktır.(Kütükçü, Abdullah "Fazla ve Hatalı
Uygulanan KDV'nin İndirim Hakkına Sahip Olmayanlara
İadesi" Maliye Postası Sayı: 168, Sf: 61-62, Kızılot,
Şükrü "Katma Değer Vergisi Kanunu ve Uygulaması Cilt 2
Sf: 501)
Uygulamada kendilerinden fazla ve/veya yersiz Katma
Değer Vergisi alındığı iddiasında bulunanlar genellikle
yasal yoldan haklarını arayarak konuyu uyuşmazlık konusu
haline getirmeyi tercih etmektedirler. Oysa
kendilerinden haksız ve yersiz vergi alındığı iddasında
bulunanların bu durumu öncelikle Maliye Bakanlığı
tarafından kendilerine gösterilen yöntemle çözebilmeleri
mümkün bulunmaktadır.
Veysi Seviğ
Referans Gazetesi / 07.09.2007 |
