|
İtibari hizmetin kapsamı genişledi
Sigortalı işçilerin itibarî hizmetleri
hakkındaki yasal düzenlemeler, 506 sayılı Sosyal
Sigortalar Kanunu'nun Ek-5, 6 ve 7. maddelerinde yer
almaktadır. Anılan Ek-5. maddenin IV nolu bendinde yer
alan "azotlu gübre ve şeker sanayiinde" ibaresi, itibari
hizmet süresinden yararlanmayı gerektiren olgunun sanayi
kolları farklı da olsa belli ağır, riskli ve sağlığa
zararlı işlerin yapılması olduğu, bu nitelikteki işleri
yapan kişilerin aynı durumda olmadıklarının ileri
sürülemeyeceği ve aynı hukuksal durumda bulunanların
farklı kurallara tabi tutulmasının Anayasa'nın eşitlik
ilkesine yer veren 10'uncu maddesine aykırı olduğu
gerekçesiyle, Anayasa Mahkemesi'nin 27/03/2007 tarihli,
26475 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 04/10/2006
tarihli, 2002/157 Esas, 2006/97 sayılı Kararı ile iptal
edildiğinden, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı
tarafından konu hakkında 18.08.2007 tarihli Resmi
Gazete'nin 26617 sayılı nüshasında "506 sayılı Kanunun
Ek 5'inci maddesinin IV numaralı bendinin uygulanması
hakkında tebliğ" yayınlanmış; itibarî hizmetin ve
bilhassa 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalışan
işçilerin itibarî hizmetlerinin kapsamı genişletilmiş
bulunmaktadır. Bu husus, Eylül 2007 ayının en önemli
sosyal güvenlik uygulaması değişikliğini
oluşturmaktadır.
Yaklaşık yarım yüzyıllık (17.07.1964 tarihli) bir yasa
olan 506 sayılı "Sosyal Sigortalar Kanunu"nun Ek 5 inci
maddesinin birinci fıkrasına 20/06/1987 tarihli, 3395
sayılı Kanunun 13'üncü maddesi ile eklenen IV numaralı
bende göre, 01/09/1987 tarihinden sonra azotlu gübre ve
şeker sanayiinde fabrika, atölye, havuz ve depolarda,
trafo binalarında çalışanların;
-Çelik, demir ve tunç döküm işlerinde,
-Zehirli, boğucu, yakıcı, öldürücü ve patlayıcı gaz,
asit, boya işleriyle gaz maskesi ile çalışmayı
gerektiren işlerde,
-Patlayıcı maddeler yapılmasında,
-Kaynak işlerinde,
Geçen çalışma sürelerine, 3600 prim ödeme gününe
ulaşmasından sonra, bu itibarî hizmet sürelerinin
tümüne, emeklilik sırasında 1/4 oranında itibari hizmet
süresi verilmekte ve yaştan da en fazla 5 yıl kadar
indirim sağlanmaktadır.
Tebliğde 506 sayılı Kanunun Ek 5'inci maddesinin IV
numaralı bendi, Anayasa Mahkemesi'nin söz konusu iptal
kararının yürürlüğe girdiği 27/03/2007 tarihinden
geçerli olmak üzere uygulanacağı belirtilmektedir.
Bir hizmet süresine itibari hizmet süresi eklenebilmesi,
o hizmetin 506 sayılı Kanunun Ek 5'inci maddesindeki
çizelgenin "Sigortalılar" ve "Hizmetin Geçtiği Yer"
başlıklı sütunlarında nitelikleri sayılı hizmetler
kapsamında bulunmasına bağlı olduğundan, hizmetin azotlu
gübre ve şeker sanayiinde geçmesi şartına bakılmadan tüm
fabrika, atölye, havuz ve depolarda, trafo binalarında
çalışan sigortalıların çelik, demir ve tunç döküm,
zehirli, boğucu, yakıcı, öldürücü ve patlayıcı gaz,
asit, boya işleriyle gaz maskesi ile çalışmayı
gerektiren, patlayıcı maddeler yapılmasında ve kaynak
işlerinde geçen hizmetleri de, 27/03/2007 tarihinden
sonra itibari hizmet kapsamında değerlendirilecektir.
İşyerlerinde kontrol ve benzeri amaçlarla kısa süreli
çalışanlarla, bu işleri fiilen yapmayıp işin yönetim
görevini yapan veya bu işyerleri dışında söz konusu
işleri yapan sigortalılar, itibari hizmet süresinden
yararlandırılmayacaktır.
Anayasa Mahkemesi Kararı gereğince itibari hizmet süresi
kapsamına giren sigortalılar için işverenlerce yasal
süresinde internet ortamında verilecek aylık prim ve
hizmet belgeleri "3" numaralı belge türü ile
düzenlenecek, itibari hizmet süresinden yararlanacak
sigortalılar için % 9 sigortalı hissesi, % 13 işveren
hissesi olmak üzere % 22 oranında malullük, yaşlılık ve
ölüm sigortası primi ödenecektir. 27/03/2007 tarihi ile
bu Tebliğin yayımı tarihi arasında Anayasa Mahkemesi
Kararında öngörülen itibari hizmet süresi kapsamında
geçtiği halde "1" numaralı belge türü ile Kuruma
bildirilen sigortalılar için kağıt ortamında iptal aylık
prim ve hizmet belgesi ve "3" numaralı belge türü ile
asıl aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenerek
verilecektir. "3" numaralı belge türü ile yeniden
düzenlenerek verilecek olan aylık prim ve hizmet
belgelerinin, tebliğin yayımı tarihini takip eden ay
sonuna kadar verilmesi halinde idari para cezası
uygulanmayacak; fark primlerin de bu süre içinde
ödenmesi durumunda gecikme cezası ve gecikme zammı da
tahsil edilmeyecektir.
Bu tebliğin uygulanabilmesi açısından SGK açıklaması
beklenmektedir.
TAHSİN SINAV
Y.Şafak |
