|
Hisse satışında ince
noktaları biliyor musunuz
YAZ sıcaklarının iyice
bastırdığı şu günlerde, "hisse satışı da nereden çıktı?"
diye düşünenler olabilir.
Evet, havalar sıcak bazıları tatil yapıyor ama bazıları da
çalışıyorlar. Bu arada, anonim ya da limited ortağı
olanların, şirketteki hisselerini satmaları da söz konusu
olabiliyor. Hisse satışı olayında, bazı ince noktalar var.
Bunları bilmeyen ve bilen birine de danışmadan hisse
satanlar, ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kalabilirler.
Sözü uzatmadan, bunları sırasıyla açıklayalım.
ANONİM ŞİRKET HİSSESİ
1- Hisse Senedi Bastırılmamışsa: Ülkemizdeki anonim
şirketlerin, yüzde 99’unun, hisse senedi bastırılmadığı göze
çarpıyor. Böyle olunca, anonim şirket ortağı, hissesini kaç
yıl sonra ve kime satarsa satsın, bundan doğan kazancın
6.400 YTL’yi aşan kısmı "Değer artışı kazancı" olarak, gelir
vergisine tabi tutuluyor (GVK Mükerrer Md.80/4).
2- Hisse Senedi Bastırılmışsa: Olay değişiyor. İki yıldan
fazla süre ile elde tutulan hisse senetlerinin, elden
çıkartılmasından doğan kazanç, tutarı ne olursa olsun, gelir
vergisine tabi değil. Bu süre 1 Ocak 2006’dan önce edinilen
hisse senetleri için bir yıl olarak uygulanıyor (GVK Mük.
Md. 80/1). Örneğin 2004 yılında 200 bin YTL’ye edindiği
hisse senedini, 2 Ağustos 2007’de 3 milyon YTL’ye satan Nuri
Bey, satıştan doğan kazancı nedeniyle, 3 YTL dahi gelir
vergisi ödemeyecek.
3- Borsada işlem gören hisse senetlerinde ise, durum farklı.
Satıştan doğan kazanç, yüzde 10 stopaja (vergi kesintisine)
tabi, o kadar...
4- Orta Yol: Hisse senedi bastırmayan bir anonim şirket,
herhangi bir kurumdan izin almaksızın, hisse senedinin
yerini tutan "geçici ilmühaber" bastırabilir. Bu durumda,
geçici ilmühabere dayalı anonim şirket hisse satışı, iki
yıllık süre geçtikten sonra yapılırsa, bundan doğan kazanç,
tutarı ne olursa olsun, gelir vergisine tabi tutulmuyor (232
No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği, Md.5).
LİMİTED ŞİRKET HİSSESİ
Limited şirketlerde, hisse senedi ya da ilmühaber
çıkartılamadığı için, şirket hissesi (ortaklık payı) ne
zaman satılırsa satılsın, bundan doğan kazancın 6.400 YTL’yi
aşan kısmı "değer artışı kazancı" olarak gelir vergisine
tabi tutuluyor (GVK Mük. Md. 80/4).
Limited şirketlerde, çoğunluk hisseye örneğin yüzde 99
hisseye sahip olan ortak, diğer ortağın yazılı onayı
olmadan, hissesini ya da hissesinin bir kısmını, eşine ve
çocuğuna dahi satamıyor.
SERMAYEYE EKLEME
Kurumlar Vergisi mükellefi olan bir şirket, en az iki yıl
süre ile aktifinde yer almış bulunan iştirak hissesini
satıp, bundan doğan kazancı, satışın yapıldığı yılı izleyen
beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında
tutarsa ya da şirket sermayesine eklerse kazancın yüzde
75’lik kısmı için, Kurumlar Vergisi ve stopaj ödenmiyor.
Aksi halde, tamamı kurumlar vergisine tabi oluyor.
KOOPERATİF HİSSESİ
Kooperatif hissesi, kaç yıl sonra elden çıkartılırsa
çıkartılsın, bundan doğan kazancın 6.400 YTL’yi aşan kısmı
"değer artışı kazancı" olarak, gelir vergisine tabi
tutuluyor (GVK Mük. Md. 80/6). Örneğin, 1995’te üye olduğu
kooperatifin hissesini, 2007’de satan Ali Bey Amca, satış
kazancı nedeniyle, gelir vergisi ödeme durumu ile karşı
karşıya kalabiliyor...
Evet, başlıkta da belirttiğimiz gibi, hisse satışındaki ince
noktalar çok önemli...
Şükrü Kızılot
Hürriyet / 02.08.2007
|
