|
Bilindiği üzere, 5604 sayılı Mali
Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun, 3 Temmuz 2007
tarihinden itibaren uygulanmaya başladı. Mali Tatil
Kanunu'nun yeterliliği tartışma konusu olmakla birlikte,
düzenlenme mali yapının çalışma esasları yönünden, milat
niteliğinde bir başlangıç olmuştur.
5604 sayılı Mali Tatil İhdas
Edilmesi Hakkında Kanunu'nun, mali hayata etkileri ve
oluşması muhtemel aksaklıklar ve çözüm önerileri bu
yazının konusunu oluşturmaktadır.
Kanunun hukuki yönü
Anayasal dayanaklar;
Mali tatili düzenleyen 5604
sayılı yasasının gerekçelerinde, meslek mensupların
yorucu çalışma koşulları ve Anayasa'nın Çalışma Şartları
ve Dinlenme Hakkını Düzenleyen 50. maddesinin 3. ve 4.
paragraflarına, "Dinlemek çalışanların, hakkıdır",
"Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin
hakları ve şartları kanunla düzenlenir." hükümlerine
atıfta bulunularak kanun gerekliliği belirtilmiştir.
Anayasa; kanunların da temel dayanağı olduğundan,
hazırlanacak kanunların anayasaya uygun olması hukuki
bir zorunluluktur.
Meslek mensuplarının yürütmüş
olduğu faaliyet bir kamu hizmeti olduğundan çalışma
zamanları ve yükümlükleri kanunlarla düzenlenmiştir.
Bundan dolayı da meslek mensuplarının tatil ve dinlenme
hakkının da yasalarla düzenlenmesi ve yapılan yasal
düzenlemelerin de Anayasanın 50. maddesinde belirtilen
şartları temin eder nitelikte olmasını gerektirmektedir.
Mali Tatil Kanunu'nun genel
yapısı
Her yıl temmuz ayının birinden
yirmisine kadar (yirmisi dahil) malî tatil
uygulanacaktır. Ancak; haziran ayının son gününün tatil
günü olması halinde, malî tatil, temmuz ayının ilk iş
gününü takip eden günden itibaren başlayacağından 2007
yılında mali tatil uygulanması 3 Temmuz'da başlayacak ve
18 gün sürecektir.
Gümrük idareleri, özel idareler
ve belediyelerce hesaplanarak tahsil edilen vergiler ve
diğer yükümlülükler, normal sürelerinde işlemlerinin
tamamlanmasına ve vergilerinin ödenmesine devam
edilecektir. Noterlerce tahsil edilen damga vergileri ve
harçlar daha önce olduğu gibi, her ayından 15. gününden
ve ay sonundan itibaren 7 gün içinde beyan edilmesine
devam edilecektir.
İşçi ve işverenlerce bildirimi
zorunlu olan iş kazalarını ve meslek hastalıkların
normal sürelerinde bildirilmeye devam edilecektir.
Ayrıca; mükellefler dilerlerse
uzlaşma içinde talepte bulunabileceklerdir.
Beyannameleri ise mali tatil süresinde verilebilecektir.
Mali tatilin bitim tarihinden
itibaren yedi gün içinde beyannamelerin verilmesi ve
beyan tarihinden itibaren üç gün içinde ise ödemelerinin
"aynı ay içerisinde kalmak kaydıyla" yapılması
gerekmektedir. Temmuz ayında mükellefler ödemlerini 30
Temmuz kadar yapacağından Maliye Bakanlığı'nın beyan
sürelerine ilişkin bir düzenleme yapması olası değildir.
Meslek mensupları yönünden
irdelenmesi
Yapılan bu düzenlemeye göre
meslek mensuplarınca yasada belirtilen yükümlülerin 21
Temmuz ile 27 Temmuz tarihleri arasında kayıt ve
işlemlerin tamamlanarak beyan ve bildirimlerin
yapılması, ayrıca; usulsüzlük cezalarına indirim
talepleri ile uzlaşma talep ve işlemleri, incelenme
amaçlı defter ve belgelerin teslimi ve dava açma
işlemleri ile genel muhasebe işlemlerinin de yedi gün
içinde tamamlanması gerekiyor.
Kanunun gerekçesinde
belirtildiği üzere yoğun ve yorucu iş temposu içinde
ayın tam günü çalışılarak yetiştirilmekte güçlük çekilen
beyanname ve bildirimlere ait işlemlerin yedi gün
içerinde hatasız ve tam olarak kayıt altına alınması,
beyanname ve bildirimlerin yapılması mümkün değildir.
5604 sayılı kanun öncesi
beyannamelerin verilme süreleri, değiştirilerek yeniden
düzenlenmişti. Beyanname süreleriyle ilgili yasal
düzenlemelere ihtiyaç duyulmasındaki temel neden,
düzenleme öncesinde kanunda belirtilen sürelerin yeter
sürede olmadığından gerek TÜRMOB 'un talepleri, gerekse
Maliye Bakanlığı'nın konuya gösterdiği hassasiyet ile
beyanname süresi sona ermeden, yayınlanan sirküler ile
beyan sürelerinin 3 ile 6 gün arasında uzatılması ve bu
durumun vergi ve çalışma disiplinin bozulmasına neden
olmasıydı. 5604 sayılı kanun ile ise temmuz ayına mahsus
olmak üzere temel beyan süreleri sadece 3 ile 4 gün
uzamış bulunmaktadır.
Mali tatil başlamasına rağmen
meslek mensuplarının tatile çıkamadıkları camia içerinde
gözlenebilmektedir. Temel nedeni meslek mensupları da
işlerin yedi günde yetişmeyeceğinin bilincinde
olmalarıdır.
Sonuç
Yapılan bu düzenlemeyle meslek
mensupları 20 gün boyunca tatil yapacağından "2007
Yılında 18 Gün", tatil sonunda zinde olacaklarını ve
daha verimli çalışacaklarını düşünmek mümkündür. Ancak;
meslek mensuplarının yedi günde yasal yükümlükleri
tamamlaması, kanunların yaptırım gücü ve mali tatilin
sağladığı verimliliğe rağmen mümkün olamayacağı geçmiş
yıllardaki beyanname sürelerin düzenli bir şekilde
uzatılmasından anlaşılmaktadır.
5604 sayılı kanunun bu haliyle,
gerekçelerinde belirtilen sorunları gidermekten ve
meslek mensubunun tatil ihtiyacını karşılamaktan yoksun,
hukuki bir düzenlemedir.
Mali idarede, belirtilen
işlerin yedi günde içinde yetiştirilemeyeceğini
düşünerek meslek mensuplarına mali tatil süresincede
yükümlükleri yerine getirme hakkı tanınmıştır. Diğer
ifadeyle mali tatil süresi tırpanlanarak oluşacak
sorunların çözümü, meslek mensuplarına yüklenmiştir.
Dar zamanda yapılacak
işlemlerin içinde çıkılması güç, mali külfetler
getireceği, vergi kayıplarının doğması neden olacağını
açıktır. Nihayetinde oluşacak vergi ziyaları, vergi
ihtilaflarına neden olacak, ve bu durum mali idare
üzerindeki iş yoğunluğunu arttıracaktır.
Mali tatilin uygulanmasıyla
ilgili olarak Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı'nın süreleri belirlemede etkiliğinin
arttırılması, TÜRMOB'un taraf olarak görülmesi
aksaklıkların çözümüne katkı sağlayacaktır.
Mali tatilin uygulanabilir hale
getirilmesi açısından defter kayıtları ile beyanname ve
bildirimlerin ilgili yasalarda belirtilen sürelerin
bitim tarihinden itibaren 20 gün süreyle ertelenmesi,
bunlar dışında kalan yükümlüklerin ise 1 ay süreyle
ertelenmesi daha doğru bir uygulama olacaktır.
Mali tatilin ilgili
uygulanabilir yasal düzenlemelerin yapılması ümidiyle,
Mali Tatilimiz kutlu olsun.
Vahit MENTER
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
vahitmenter@turmob.org.tr
Adana SMMMO - 1850 |
