Veraset ve İntikal Vergisi Yasası'nın birinci maddesi
hükmü gereği olarak "Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde
bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan
malların veraset tarikiyle veya herhangi bir suretle
olursa olsun ivazsız (karşılıksız) bir tarzda bir
şahıstan diğer şahsa intikali Veraset ve İntikal
Vergisi'ne tabidir."
Bu
vergi yasal düzenleme gereği olarak Türk tabiyetinde
bulunan şahısların yabancı ülkelerde aynı yoldan iktisap
edecekleri mallar için de geçerlidir.
Aynı
yasanın 20'inci maddesi uyarınca bu verginin
mükellefiyeti;
*
Beyanname verildiği takdirde, beyannamede gösterilen
mallar için beyanname tarihinde,
*
Verilen beyannamede gösterilmeyen mallar ile beyanname
verilmeyen hallerde intikal eden malların idarece tesbit
olunduğu tarihte,
*
Terekenin tahriri, defter tutma veya resmi tasfiye
hallerinde mahke kemece bu işlemlerin ikmal edildiği
tarihte,
başlamaktadır.
Diğer
yandan Vergi Usul Yasası'nın 342'nci maddesi uyarınca
"Veraset ve intikal vergisine ilişkin mükellefiyetlerde
tahakkuk muamelesi yapılmak için beyanname verme
süresinin sonundan başlayarak 15 gün beklenir. Beyanname
bu süre içinde verilirse vergi ziyaı olmamış sayılır.
Ayrıca, mükellefe tebliğ edilmek şartı ile yeniden 15
günlük mühlet verilir."
Vergi
Usul Yasası'nın usulsüzlük halleri ile bu hallere
ilişkin cezaları belirleyen 352'nci maddesinin;
*
İkinci derecede usulsüzlüklerle ilgili (1) numaralı
bendinde, veraset ve intikal vergisi beyannamesinin,
beyanname verme süresinin bitiminden itibaren 15 günlük
birinci ek süre içinde verilmiş olması ikinci derece
usulsüzlük,
*
Birinci derece usulsüzlüklerle ilgili (11) numaralı
bendinde, veraset ve intikal vergisi beyannamesinin,
beyanname verme süresinin bitiminden itibaren 15 günlük
ikinci ek süre içinde verilmiş olması birinci derece
usulsüzlük,
olarak
belirlenmiş bulunmaktadır.
Mevcut
yasal düzenlemeler çerçevesinde veraset yoluyla veya
sair suretle ivazsız olarak kendilerine mal intikal eden
mükelleflerin, yasada öngörülen süreler geçtikten sonra
beyanname vermeleri veya hiç beyanname vermemeleri
halinde uygulanacak usulsüzlük cezaları inşa kaşağıda
açıklanmış bulunmaktadır.
* Beyannamenin yasada öngörülen
beyanname verme süresinin bitiminden itibaren 15 günlük
birinci ek süre içinde verilmesi halinde Vergi Usul
Yasasına bağlı "Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel"in
üçüncü sırasındaki ikinci derece,
usulsüzlük cezası
kesilecektir.
*
Beyannamenin, 15 günlük birinci ek süre geçtikten sonra,
ikinci ek süreye ilişkin idarece herhangi bir tebligat
yapılmadan verilmesi durumunda ikinci derece derece
usulsüzlük cezası kesilecektir,(20.06.1991 gün ve 44671
sayılı 1991/1 seri numaralı Veraset ve İntikal
Vergisi(l) Seri numaralı İç Genelgesi)
*
Beyannamenin, idare tarafından tebligat yapılarak ikinci
15 günlük ek süre içinde verilmesi halinde, anılan
yasaya bağlı cetvelin üçüncü sıra sındaki birinci derece
usulsüzlük cezası kesilecektir.
*
Beyannamenin, idarece tebligat yapılarak ikinci 15
günlük ek süreden sonra verilmesi veya hiç verilmemesi
halinde ise, söz konusu usulsüzlük fiili aynı zamanda
re'sen takdiri de gerektirdiğinden, anılan yasaya bağlı
cetvelin üçüncü sırasındaki birinci derece usulsüzlük
cezası iki kat olarak kesilecek, ancak Vergi Usul
Yasası'nın 336'ncı maddesi göz önünde bulundurulacaktır.
Dolayısıyla cezayı gerektiren tek bir fiil ile vergi
ziyaı ve usulsüzlük birlikte işlenmiş olursa, bunlara
ait cezalardan sadece miktar olarak en ağırı
kesilecektir.
Öte
yandan, veraset ve intikal vergisi beyannamesinin yasada
öngörülen süreden sonra verilmesi nedeniyle uygulanacak
usulsüzlük cezasının, söz konusu beyannamenin verildiği
tarihte uygulanmakta olan usulsüzlük cezalarına ilişken
tutarlar esas alınarak, her bir mirasçı için ayrı ayrı
kesilmesi gerekmektedir.
Yukarıda da açıklandığı üzere veraset ve intikal
vergisine alt beyannamenin verilmemiş olmasa durumunda
uygulanması öngörülen usulsüzlük cezaları farklı biçimde
olabilmektedir. Dolayısıyla veraset ve intikal vergisi
nedeniyle mükellef konumunda olanların bu durumları
dikkate almaları gerekmektedir.
Veysi Seviğ
Referans / 13.07.2007
