Kanunun 4 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendinin ‘‘Hizmet akdi ile bir veya
birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar’’
veya (b) ‘‘bendinin Köy ve mahalle muhtarları ile
hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve
hesabına bağımsız çalışanlardan ise;’’ Gelir
vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline
kayıtlı olanlar ve Tarımsal faaliyette bulunanlar,
sigortalı olarak çalışan ve bu çalışmalarından
dolayı genel sağlık sigortası kapsamında olanlar ile
bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin, 5510
sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortası kapsamında
sağlık hizmetlerinden yararlanmaya hak kazanma
tarihinden sağlık hizmetlerinden yararlanma
şartlarının sona erdiği tarihe kadar bu
çalışmalardan dolayı elde edecekleri gelirlerine
bakılmaksızın yeşil kartları askıya alınır. Bu
kişilerin yeşil kartları 5510 sayılı Kanuna göre
genel sağlık sigortası sağlık hizmetlerinden
yararlanma hakkının sona erdiği tarihi takip eden
gün itibariyle başvuru veya başka bir işleme gerek
olmaksızın aktif hale getirilir. Aynı hanede
bulunmakla birlikte bakmakla yükümlü olunan kişiler
dışında kalan kişilerin yeşil kart hak sahipliği
devam eder ve bu hak sahipliğinin sürdürülmesinde bu
bent kapsamındaki çalışmalardan elde edilecek
gelirler dikkate alınmaz. Yeşil kartları askıya
alınanlardan 5510 sayılı Kanuna göre bakmakla
yükümlü olunan kişi sıfatını yitirenlerin ise bu
bent kapsamındaki çalışmalardan elde edilecek
gelirler dikkate alınmaksızın yeşil kartları aktif
hale getirilir. Ayrıca, 5510 sayılı Kanunun 5 inci
maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında
‘‘Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek
edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine
katılan kursiyerler, 4 üncü maddenin birinci
fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar
ve bunlar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı
sigortası hükümleri uygulanır.’’ hükmü ile kamu
kaynaklı meslek edindirme kurslarına katılanların
kurs sürelerince yeşil kartları devam eder.”
Aylık bağlanmaması gerekirken aylık bağlananlara,
Başlangıçta aylık bağlama koşullarına sahip olduğu
için aylık bağlananlardan, daha sonra aylık bağlama
koşullarını yitirenlere, yapılan ödemeler 1/7/1976
tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç,
Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık
Bağlanması Hakkında Kanuna göre “ödenen aylıklar
ödeme tarihinden tahsil tarihine kadar Türkiye
İstatistik Kurumunca her ay için belirlenen Tüketici
Fiyatları Endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas
alınarak hesaplanacak tutarıyla birlikte geri
alınacaktır.
1.7.1976 tarihli ve 2022 sayılı Kanuna eklenen
geçici madde ile Kanunun yayımı tarihinden itibaren
3 aylık süre içerisinde talepte bulunan ve sosyal
güvenlik mevzuatına tabi olarak çalışmayan, sosyal
güvenlik kurumlarından ya da yabancı bir ülke sosyal
güvenlik kurumundan her ne ad altında olursa olsun
herhangi bir gelir veya aylık almayan ve silikozis
hastalığı nedeniyle meslekte kazanma gücünü en az %
40 kaybettiğine Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık
Kurulunca karar verilen kişilere, bu maddede
belirtilen şartları sağlamaları halinde aşağıda
belirtilen esaslara göre Sosyal Güvenlik Kurumunca
aylık bağlanır.Meslekte kazanma gücünü;
a) % 40 ila % 59 arasında kaybedenlere 7000,
b) % 60 ila % 79 arasında kaybedenlere 8000,
c) % 80 ve üzerinde kaybedenlere 9000,
gösterge rakamının her yıl bütçe kanunu ile tespit
edilecek aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda
bulunan tutarda aylık bağlanır. Yukarıda belirtilen
şartlara göre aylık almakta iken ölen silikozis
hastasının; 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin
birinci fıkrasının; (a), (b) ve (e) bentleri hariç
olmak üzere, 5510 sayılı Kanun veya yabancı bir ülke
mevzuatı kapsamında çalışmayan veya kendi
sigortalılığı
nedeniyle gelir veya aylık almayan;
a) Dul eşine % 50’si, bu madde kapsamında aylık alan
çocuğu bulunmayan dul eşine % 75’i,
b) Çocuklarından;
1) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde
20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını
doldurmayan ve evli olmayan veya,
2) Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu kararı ile
çalışma gücünü en az % 60
oranında yitirip malul olduğu anlaşılanların veya,
3) Yaşları ne olursa olsan evli olmayan, evli
olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan
kızlarının, her birine % 25’i, oranında aylığın
tamamı dağıtılacak şekilde aylık bağlanır. Eş ve
çocuklara bağlanacak, aylıkların toplamı silikozis
hastasına bağlanan aylığın tutarını geçemez. Bu
sınırın aşılmaması için gerekirse eş ve çocukların
aylıklarından orantılı olarak indirimler yapılır.
Eş ve çocukların aylıkları yukarıda belirtilen
koşulların ortadan kalkması halinde kesilir.
Bu maddeye göre tarafına aylık bağlanan silikozis
hastası ile eş ve çocuklarının tedavi giderleri,
18/6/1992 tarihli ve 3816 sayılı Ödeme Gücü Olmayan
Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart
Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında
Kanun hükümlerine göre, Kanunun 2 nci maddesinde
belirtilen aile içindeki kişi başına düşen gelir
payına bakılmaksızın yeşil kart verilerek
karşılanır.Bu maddeye göre aylık alanların 5510
sayılı Kanuna göre çalışmaya veya sosyal güvenlik
kurumlarından ya da yabancı bir ülke sosyal güvenlik
kurumundan her ne ad altında olursa olsun gelir veya
aylık almaya başlamaları halinde aylıkları kesilir.
Mehmet Fatih Geleri
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı
İş ve Sosyal Güvenlik&Tazminat Hesaplama/Bilirkişi
fatihgeleri@gmail.com
22.02.2011
Diğer
makaleleri
-SGK Borç Yapılandırmasında İhya
-Malulen Emekli Olan Çalışabilir mi?
-İşverenin İşçisine Karşı Görev ve
Sorumlulukları
-Emzirme
ödeneği ve cenaze yardımı alabilme şartları ve
tutarları
-Kadın
işçinin gece postasında çalıştırılma koşulları
-Çalışanların
Yıllık İzin Süreleri
-Yeni
Borçlar kanunu işçi işveren yükümlülükleri
-2011
Yılında sigorta primine tabi tutulmayacak ödemeler
-Özürlü
çalışanlarla ilgili olarak İşkur'a onaylatılacak
belge ve fazla çalışma onayı
-Özel
Eğitim Kurumlarında İhbar ve Kıdem Tazminatı
-İkale
Sözleşmesi İle Fesih Ve Sonuçları
Sigorta primine esas
olan ve olmayan kazançlar
15 Yıl
3600 günle kıdem tazminatı alabilme şartları
Özel
Eğitim Kurumlarında görev yapan öğretim
elemanlarının SGK uygulamaları
