1.)Özürlü sağlık kurulu raporlarının alınışı,
2.)Raporların geçerliliği,
3.)Değerlendirilmesi,
4.)Özürlü sağlık kurulu raporu verebilecek yetkili
sağlık kurumlarının tespiti ,
gibi konularda esasları belirlenecektir.
Özürlülerle ilgili derecelendirmelere,
sınıflandırmalara ve tanımlamalara gereksinim duyulan
alanlarda ortak bir uygulama geliştirmek ve
uluslararası sınıflandırma ve ölçütlerin kullanımının
yaygınlaştırılmasını sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.
Yönetmelik özürlülere sağlanan haklardan ve verilecek
hizmetlerden yararlanmak üzere istenilen özürlü sağlık
kurulu raporları ile özürlü sağlık kurulu raporu
verebilecek yetkili sağlık kurumlarını ve özürlülerle
ilgili sınıflandırma ve ölçütleri kapsayacaktır.
II-Sınıflandırma Kavramı:
Sınıflandırma sisteminde Dünya Sağlık Örgütünün
tanımladığı kriterler doğrultusunda oluşan standart
birliğinin kurulması esas alınacaktır. Bu veriler
standart birliğine göre toplanacak,kodlar
verilecek,kayıt edilecek,özürlülerin tedavisinde
standart birliğine gidilecektir.Bu standart birliği
oluşturulurken eğitim, öğretim, uygulama ve
yaygınlaştırma hizmetleri Özürlüler İdaresi
Başkanlığının koordinatörlüğünde, bu konularla ilgili
olan kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum
örgütleri, üniversiteler ve ilgili meslek
kuruluşlarının işbirliği ile yürütülecektir.
III-Sağlık Kurulu Oluşumu:
a)Özürlü sağlık kurulu oluşumunda ; iç hastalıkları,
göz hastalıkları, kulak-burun-boğaz, genel cerrahi
veya ortopedi, nöroloji veya ruh sağlığı ve
hastalıkları uzmanlarından oluşur.
b)Özürlü Sağlık raporu vermeye yetkili sağlık
kurumunda, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzman
hekiminin bulunması halinde, bu uzmanın özürlü sağlık
kurulunda yer alması zorunludur.
c)Değerlendirilecek özür, birinci fıkrada sayılan
uzmanlık dallarının dışında ise ilgili dal uzmanının
da kurulda bulunması şarttır.
ç)Eğitim ve araştırma hastanelerinde özürlü sağlık
kuruluna şefler, bulunmadıkları zaman şef yardımcıları
veya şeflerin görevlendirecekleri uzman hekimler
girerler.
d)Asker hastanelerinde, Baştabip yardımcısı veya
baştabipten sonraki en kıdemli uzman hekim; asker
eğitim hastanelerinde ise baştabip tarafından
görevlendirilecek diğer üyelerden kıdemli bir öğretim
üyesi kurula başkanlık eder.
e)Sadece bir organ ya da sistemi ilgilendiren özür’ü
bulunanlar için özürlü sağlık kurulu, o özür’ü
ilgilendiren branştan üç uzman ile oluşturulabilir. Bu
kurulun başkanlığını ilgili şef ya da anabilim dalı
başkanı yürütür
IV-Özürlü Sağlık Raporlarının Niteliği:
Yönetmelik de belirtilen EK-1 Özürlü Sağlık Kurulu
Raporu Formuna uygun olarak düzenlenir. EK-2 Özür
Oranları Cetvelinde bulunan özür oranlarına göre yüzde
(%) olarak belirlenerek özürlü sağlık kurulu raporunun
ilgili bölümünde rakam ve yazı ile belirtilir.Özürlü
sağlık kurulu raporu formu eksiksiz olarak
doldurulur.Özür’e ilişkin klinik bulgular, radyolojik
tetkikler ve laboratuvar bilgileri raporun ön
yüzündeki ilgili bölüme özetlenerek yazılır.Özürlü
sağlık kurulu raporları kurul üyelerince mutlaka
imzalanır.15 yaşından büyük özürlülere düzenlenecek
olan özürlü sağlık kurulu raporlarında, özürlünün
fotoğrafının bulunması zorunludur.Özürlü bireyin
yararlanmak istediği hak ve hizmetlere ilişkin
talepleri belirtilir.Özürlü raporunun sonucu bölümünde
yer alan “Ağır Özürlü” kısmında evet ya da hayır
ifadesi yazılarak kişinin durumu belirtilir ve bu
bölüm hiçbir suretle boş bırakılmaz.Özür grubu
belirtilir.Özürlü raporu özür derecesine göre süreli
rapor düzenlenir.Bu raporların başvuru tarihinden
itibaren en geç yirmi iş gününde tamamlanarak ilgili
kişiye teslim edilir.
V- Hatalı Verildiği Şüphesi İle Özürlü Raporlarına
İtiraz:
Bu raporlara özürlünün kendisi,velisi,vasisi itiraz
edebilir.İtiraz dilekçesine ilk verilen özürlü sağlık
kurulu raporunun aslı gibi tasdikli örneği ile il
sağlık müdürlüğüne başvurur,bunun üzerine rapor almak
isteyen özürlü bu raporları vermeye yetkili hastaneye
sevk edilir.Sevk edilen kişiye ilk Özürlü Sağlık
Kurulu raporunun aynısı yönünde sevk edilen hastanede
rapor vermesinde bu rapor kesinlik kazanır.Fakat tersi
de olabilir.Özürlü sağlık kurulu ilk rapordan farklı
bir rapor hazırlamasında en yakın yetkili hakem
hastanesine gönderilir.Hakem hastanenin verdiği rapor
kabul edilen geçerli bir rapor şeklini alır.
Milli Savunma Bakanlığına bağlı asker hastanelerince;
Türk Silahlı Kuvvetleri personeline verilecek özürlü
sağlık kurulu raporlarına itiraz esas ve usulleri Türk
Silahlı Kuvvetlerinin ilgili mevzuat hükümlerine
tabidir. Türk Silahlı Kuvvetleri personeline verilecek
özürlü sağlık kurulu raporlarına yapılan itirazlar,
Gülhane Askeri Tıp Akademisi Eğitim Hastanesi ve
Gülhane Askeri Tıp Akademisi Haydarpaşa Eğitim
Hastanesi ile yetkilendirilecek hastanelerce kesin
olarak karara bağlanır.
VI- Özürlü Raporlarında Balthazard Formülü Nedir?
Kişinin özür oranı belirlenirken birden fazla özrü
olanlar için kullanılan hesaplama şekline verilen
isimdir.
a) Özür oranları ayrı ayrı tespit edilir.
b) Bu oranlar en yükseğinden başlanarak sıraya
konulur.
c) En yüksek oran, özürlünün tüm vücut fonksiyonunun
tamamını gösteren % 100'den çıkarılır.
ç) Bu çıkarmada kalan miktar, sırada ikinci gelen özür
oranı ile çarpılır. Çarpımın 100'e bölünmesinden çıkan
rakam en yüksek özür oranına eklenir; böylece, birinci
ve ikinci rahatsızlıkların özür oranı bulunmuş olur.
d) Özür ikiden fazla ise, birinci ve ikinci
rahatsızlıkların özür oranı birinci sıraya ve üçüncü
sıradaki özür oranı ise ikinci sıraya alınarak formül
tekrarlanır.
e) 60 yaşın üzerindekilerde hesaplanan özürlülük
oranına balthazard formülü ile % 10 eklenerek kişinin
özür oranı bulunur.
Yönetmelikte bulunan EK-3 Balthazard Hesaplama Tablosu
da kullanılır.
VII-Özürlü Sağlık Kurulu Raporlarında Kayıt
Esası,Geçerlilik Süresi,Onaylanması ve Verilmesi:
Bu raporları düzenleyen yetkili hastaneler bu raporlar
için ayrı bir kayıt sistemi tutarlar.Tüm rapor ve
suretleri kurul üyelerince imza altına alınır.Rapora
muhalif olanlar rapora şerh koyarlar ve imza ederler.
Bu raporlar başvuru sahibine yada kurumuna
gönderilecek ise kurula katılan bütün üyeler
tarafından muhalefet gerekçesi yazılmaksızın
imzalanır.Raporun karar bölümüne oy birliği veya oy
çokluğu ile verildiği yazılır.Bazen oylama
yapıldığında Oyların eşit olması halinde, kurul
başkanının kullandığı oy yönünde karar alınmış
sayılır.
Rapor süreli ise süresi belirtilir.Özür oranın
değişmesinde rapor yeniden düzenlenir.Süresi
değişebilen veya kontrolü gerektiren hastalıklar,
hastanın önceki özürlü sağlık kurulu raporu da kurula
sunularak, özürlü sağlık kurulunun belirleyeceği süre
içinde yeniden görüşülür ve karara bağlanır. Sürekli
raporlar ile süreli raporların geçerlilik süresi
dolmadan tekrar rapor alınmak istenmesi durumunda,
mükerrer rapor tanzimini önlemek maksadıyla,
ilgililerin daha önce özürlü sağlık kurulu raporu alıp
almadıklarına ilişkin beyanı istenir. Sürekli
raporlara sahip kişilerden kurumlarca yeniden rapor
istenilmez.
Kurumlar tarafından bu raporları istenirse üç
nüsha,kişiler isterse iki nüsha düzenlenir.Bu
raporların daima orijinal birer nüshası rapor isteyen
kuruma yada kişiye verilir.Bu raporların bir nüshası
Yetkili hastanede arşivlenerek saklanır.Bu raporlar
Sağlık Bakanlığı veri tabanına aktarılır.Bu veriler
Özürlüler İdaresi Başkanlığına gönderilir.
VIII-193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu Göre Vergi
İndirim Raporu
Sakatlık indirimine esas olmak üzere düzenlenen
raporlarda, raporu düzenleyen sağlık kuruluşu
tarafından işverenin bulunduğu yerdeki il
defterdarlığına gönderilen özürlü sağlık kurulu raporu
esas alınır.
Sonuç:
16.Aralık.2010 Tarihli Resmi Gazete de yayımlanan
yönetmelik yürürlüğe girmesi ile birlikte 16/7/2006
tarihli ve 26230 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere
Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik
yürürlükten kaldırılmıştır.
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce;
özürlüler için düzenlenmiş sağlık kurulu raporlarıyla
belirlenmiş olan özür oranları, çalışma gücü kayıp
oranları, vücut iş görme gücü kaybı oranları, tüm
vücut fonksiyon kaybı oranları geçerli olup bu
oranlara dayanılarak sağlanmış sosyal destek ve yardım
hizmetlerinin sürdürülebilmesi için yeniden özürlü
sağlık kurulu raporu düzenlenmeyecek
Süreli ise süre bitiminde yeni yönetmeliğe göre işlem
yapılacaktır.
Bu raporlarla ilgili elektronik ortamda tutulan
kayıtlar Sağlık Bakanlığı tarafından Özürlüler İdaresi
Başkanlığına gönderilerek özürlü istatistikliklerine
ve sayılarına ulaşabilme hakkına sahip olacağımızı
umuyorum.
Burada asıl sıkıntı ise tek bir rapor ile norm
birlikteliğinin sağlanması gerekiyor.
Örneğin:Maliye Bakanlığı tarafından 193 sayılı VUK ile
Engelli vatandaşlara tanınan sakatlık indirim
miktarlarında verilen rapor oranları çoğu zaman Özürlü
raporları ile uyuşmamaktadır.Engellilerin en çok
sıkıntı yaşadığı bu konuda yasal bir düzenlemeye
gidilmesi bir zorunluluktur.Bu yönetmelik ile
tanımlamalar kısmında özürlülük ölçütü ifadesinden
bahsedilmemiştir. Yönetmelikte yeni bir düzenlemeye
gidilmiş özür bir organa ait ise özürlü sağlık
kurulunda o organ özrü ile ilgili branştan üç uzman
ile kurul oluşturulabilinir, kurul başkanlığını şef ya
da anabilim dalı başkanı yürütür ibaresi
eklenmiştir.Yönetmelikte belirtilen özürlü sağlık
kurulu raporlarını düzenlemeye yetkili sağlık
kurumlarını ve hakem hastaneleri Sağlık Bakanlığı
belirler ve internet sitesinde yayımlar ifadesi ile
elektronik ortamdan yetkili hastaneleri öğrenme imkanı
getirilmiştir.7 yaşından büyük özürlülere düzenlenecek
olan özürlü sağlık kurulu raporlarında, özürlünün
fotoğrafının bulunması zorunludur ifadesi yeni
yönetmelik ile 15 yaşına yükseltilmiştir.İşe
yerleştirmede kullanılan özürlü raporlarında
çalıştırılacak iş hanesine yeni şekli ile kişinin
sağlığına etkisi dikkate alınarak çalıştırılamayacağı
işlerin niteliği ile raporun kullanım amacı bölümüne;
bireyin yararlanmak istediği hak ve hizmetlere ilişkin
talepleri belirtilir ibaresi eklenmiştir. Özürlü
sağlık kurulu raporlarının kişinin başvuru tarihinden
itibaren en geç yirmi iş gününde tamamlanarak ilgiliye
verilmesi esastır ibaresi ile raporlarda uzun süre
beklemenin önüne geçilmesi hedeflenmiştir.
Kaynak:
16.Aralık.2010 Tarihli Resmi Gazete’nin 27787 sayılı
(Mükerrer) Özürlülük Ölçütü,sınıflandırılması ve
Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında
Yönetmelik
Hazırlayan:
Vedat İLKİ
Ücretlendirme, İş ve
Sosyal Güvenlik Uzmanı
Diğer makaleleri
-Yurtdışı borçlanmada zorunlu göç
-Sigortalıların kendilerini bildirmesi
|
