4857/73.maddesinde’’ 18 yaşını doldurmuş kadın işçilerin gece postalarında çalıştırılmasına ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.’’

Kanunun ilgili maddesinde geçen  gece vardiyalarında çalışacak 18 yaşını doldurmuş kadın işçiler için Bakanlıkça bir yönetmelik yayınlanmıştır.

Kadın İşçi Kimdir?

Medeni durumuna bakılmadan 18 yaşını doldurmuş çalışma hayatındaki kadın çalışanlara Kadın İşçi denir.

Gece Postası(vardiyası)Nedir?

Çalışma hayatında "gece" en geç saat 20.00'de başlayarak en erken saat 06.00'ya kadar geçen ve her halde en fazla on bir saat süren dönemdir.Yedi buçuk  saati geçmeyen zamandır.

Kadınlar En Fazla Gece Vardiyasında Ne Kadar Süre Çalışır?

Kadın işçiler gece vardiyalarında yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamazlar.

Gece Vardiyasında Çalışan İşçilerin Servis Sorunları Nedir?

Gece vardiyalarında çalışmak üzere işyerine götürülmek de olan kadın işçiler için işverenleri tarafından servis aracı tahsis etme mecburiyeti vardır.

Bu araçlar ile hem işyerine götürülecekler hem de işyerinden evlerine getirileceklerdir.

O halde belediye sınırları dışındaki her türlü işyeri işverenleri ile belediye sınırları içinde olmakla beraber gece vardiya değişim saatlerinde toplu taşım araçları ile gidip gelme imkanı olmayan ,aynı zamanda güvenlik nedeniyle işyeri işverenleri işyerleri için gece vardiyalarında çalıştıracakları kadın işçileri için sağlayacakları servis araçları ile işçinin ikametgahına en yakın merkezden alıp işyerine  götürüp getirmekle yükümlü olur.

Sağlık Raporu Alınması Zorunluluğu Nedir?

Gece vardiyalarında çalışacak kadın işçiler için sağlık raporu düzenleme zorunluluğu vardır.

Raporlar nasıl temin edilecektir:

-İş Sağlığı ve Güvenlik Birimi bulunan işyerlerindeki işyeri hekimleri vasıtasıyla işbaşı yapmadan önce bu sağlık raporu düzenlenmelidir.

-Ortak Sağlık ve Güvenlik  Birimleri tarafından,

-Sağlık Bakanlığına Bağlı Toplum Sağlığı Merkezleri tarafından, yetkili işyeri hekimleri tarafından raporlar düzenlenir.

Bunun dışında Aile Hekimlikleri, Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerden bu raporlar temin edilir.

Raporlara muayene bulgu ve sonuçları yazılarak gece vardiyasında sağlık bakımından çalışıp çalışmayacağına dair ibare yazılır. Kısacana gece çalışmalarına engel bir durumun olmadığına dair sağlık raporlarının alınması şarttır.

İşçilerinin sağlık kontrollerinin masrafları işveren tarafından karşılanır.

Bu şekilde çalışacak kadın işçilerin doktor muayeneleri periyodik olarak her altı ayda bir tekrarlanmalıdır.

Eşleri ile Birlikte Çalışan Kadın İşçilerin Gece Vardiyalarında Çalışma Düzenlemeleri Nasıl Olacak?

Kadın işçinin eşi de aynı işyerinde yada farklı işyerinde gece vardiyalarında çalışmaları halinde kadın işçinin işverenine müracaat ederek eşinin çalıştığı gece vardiyasına rastlamayacak şekilde düzenlenir.

Aynı işyerinde çalışan kadın işçi eşi ile aynı gece vardiyasına gelmek isterse işverenlikçe dikkate alınır.Olanaklar ölçüsünde bu istek karşılanır.

Hamilelik Döneminde ve Analık Halinde Gece Vardiyalarında Çalışma Nasıl Düzenlenmiştir?

Kadın işçilerin hamilelik teşhisi doktor raporu ile tespit edildiğinden itibaren doğuma kadar geçen süre dahil olmak üzere gece vardiyalarında çalıştırılamazlar.Doğum yaptıklarından sonra işbaşı yapacakları tarihten itibaren altı ay boyunca gece vardiyalarında çalıştırılamazlar. Bu süre doktor raporu ile bir yıla kadar uzatılabilinir. Bu işçilerin anılan sürelerdeki çalışmaları, 14/7/2004 tarihli ve 25522 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik hükümleri saklı kalmak üzere, gündüz postalarına rastlayacak şekilde düzenlenir.

Bölge Çalışma Müdürlüklerine Bilgi Verilecek mi?

Gece vardiyalarında kadın işçi çalıştırmak isteyen işverenler, gece çalıştırılacak kadın işçilerin isim listelerini ilgili bölge müdürlüğüne gönderirler.Ayrıca bu işçiler için işe başlamadan önce alınan ve periyodik sağlık raporlarının bir nüshasını ilgili bölge müdürlüğüne vermekle yükümlüdür.

Gece Vardiyalarında Çalışan Kadın İşçiler Sağlık Sorunları Olursa  Gündüz Postasına Nasıl Alınır?

Gece vardiyasında çalışırken sağlıkları bozulduğunu doktor raporu ile belgeleyenlere işveren tarafından gündüz çalışma saatlerine uygun bir iş verilir.

Gece Vardiyasında Çalışma ve Dinlenme Düzeni Nasıldır?

Gece ve gündüz çalıştırılan ve nöbetleşe işçi vardiyaları kullanılan işlerde, bir çalışma haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları suretiyle vardiyalar sıraya konur. Gece ve gündüz vardiyalarında iki haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir.Vardiyası değiştirilecek işçi kesintisiz en az on bir saat dinlendirilmeden diğer vardiyada çalıştırılamaz.  

İdari Para Cezası:

Yönetmelik Hükümlerine aykırı davranan işverenlere 1.113 TL.idari para cezası uygulanacaktır. 

Değerlendirme

4857 sayılı İş Kanunun 73 maddesinde gece çalıştırma yasağında 18 yaşını dolduran Kadın işçilerin gece vardiyasında çalışma esaslarını düzenlemek adına yönetmelik yapılmıştır.Özellikle ülkemizde sanayi tesislerinde yirmi dört saat çalışan fabrikalarda gece vardiyalarında  çalışan kadınları korumak adına hem kanun da hem de yönetmelik de düzenlemeye gidilmiştir.

Gece vardiyalarında 18 yaşını doldurmuş kadın işçilerin medeni durumuna bakılmadan 7,5 saatten fazla çalıştırılamazlar.

İşverenleri tarafından işyerlerine götürme ve getirme için servis aracı temin edilmesi  konusunda işveren zorunlu tutulmuştur. Gece vardiyalarında çalışan kadın işçiler için sağlık raporu alınması zorunluluğu getirilmiştir.Eşleri de gece vardiyasında çalışmaları halinde işverenleri kadın işçinin tercihine göre eşi ile aynı yada ayrı vardiya saatlerini ayarlamak zorundadır.Hamile olan ya da analık sigortası kapsamında bulunan kadın işçilerin gece vardiyasında çalıştırılma yasakları vardır.Bu süre sağlık raporu ile bir yıla kadar uzatılır.İşverenler bu yasaklara uymak zorundadır.Gece vardiyasında çalışan kadın sigortalının sağlığı bozulursa  sağlık raporu ile belgelendirmesinde gündüz çalışma saatlerinde uygun bir pozisyonda çalıştırılmalıdır.Gece vardiyasında çalışacak işçilerin isim listeleri ve sağlık raporları Bölge Çalışma Müdürlüklerine listelenmiş olarak sunulacaktır.

Gece vardiyalarında çalışan kadın işçilerin gündüz vardiyasında çalışanlar gibi ara dinlenme ve haftalık dinlenme hakları vardır.

Ücretleri gündüz postasında çalışanlardan az olamaz.Toplu sözleşme yapılan işyerlerinde hüküm konulması ile gece 20.00-06.00 arasında çalışanlara gece vardiya zammı ücretlerine yansıtılır.

Yönetmelik hükümlerine aykırı davranan işverenlere İdari Para Cezası Uygulanır. 

Hazırlayan

Vedat İLKİ

Ücretlendirme,İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı 

Kaynak:

4857 sayılı Kanunun 69 .ve 73.md.

09.08.2004 tarihli 25548 sayılı RG.Kadın İşçilerin Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik

Diğer makaleleri

-Bonservis

-Küçük Omuzlarında Dünyanın Yükü

-2011 Yılında SGDP priminin değerlendirilmesi

-Çalışma Hayatında Yeni Bir Hizmet Sektörü

-4/(C) Geçici Personel’de Son Durum

-2011 Yılı SGK İdari Para Cezaları

-2011 Yılı ile ilgili katsayılar değişti

-2011 Yılında SGK Primlerinde Yapılan Değişiklikler

-Çalışma hayatında ibraname

-Yurtdışı borçlanmada zorunlu göç

-Sigortalıların kendilerini bildirmesi

-2011 Yılı Ücretlilerin  Hesap Pusulasında Kullanılacak Bordro’ya Esas Parametreler

-SSK ve Bağ-kur usulüne uygun tahsise hazırlamaya başvurmada emekli maaşı bağlanma süreleri...

-İşyerlerinde İşin Durdurulmasına veya İşyerlerinin Kapatılmasına Dair Yönetmelikte Son Durum

-Günsüz işe girişlerde hizmet kazanımı

-Kayıtdışı çalıştırılanların tespitinde sigortalılık süresi

-Yurtdışı borçlanmada zorunlu göç

-Sigortalıların kendilerini bildirmesi